سواستفاده شرکت مادر از شرکتهای تابعه در حقوق ایران؛ مصادیق، تبیین مسئولیت و راهکارها

شرکت مادر، اغلب به دلیل تنوع در سرمایهگذاری، استفاده از مدیران متخصص و کارآمد و صرفهجویی در هزینهها، اقدام به تاسیس شرکتهای تابعه مینمایند. در گروه شرکتهای تجاری، گاه ممکن است شرکت مادر، با توسل به اصل «استقلال شخصیت حقوقی شرکتها»، در پی سواستفاده از پوشش شخصیت حقوقی شرکت تابعه در جهت اهداف متقلبانه خود برآید و در نهایت از مسئولیت فرار نماید. لذا، تبیین مسئولیت بر شرکت مادر در قبال اقدامات شرکت تابعه و شناسایی طرق سواستفادههای احتمالی، جهت مقابله با آن واجد اهمیت است. نتایج تحقیق حاکی از آن است، شرکت مادر برای اهدافی از جمله، فرار از دین، فرار مالیاتی و اتخاذ رویههای تجاری ناعادلانه مانند ایجاد انحصار در رقابت، میتواند از پوشش شخصیت حقوقی شرکت تابعه سواستفاده نماید. در این فروض و در خلا مقررات ویژه مبنی بر سواستفاده احتمالی شرکت مادر از شرکت تابعه در حقوق ایران، میتوان با توجه به قواعد فقهی و حقوقی موجود از جمله قاعده «من لهالغنم فعلیه الغرم»، «غرور»، «مسئولیت ناشی از مالکیت یا کنترل شرکت تابعه»، «مسئولیت مدنی ناشی از فعل غیر» و «تسبیب»، شرکت مادر را در قبال خسارت وارده به اشخاص ثالث، مسئول دانست. جهت پیشگیری از سواستفادههای احتمالی، تدوین قوانین شفافسازی اجباری، اصلاح قوانین و نظام مالیاتی و ایجاد مکانیسمهای نظارتی در گروه شرکتهای تجاری، ضروری است.

Keywords:

شرکت مادر , شرکت تابعه , مسئولیت مدنی ناشی از فعل غیر , تسبیب