کاربرد مدل‌های رفع اختلاف در مدیریت کیفی سیستم‌های رودخانه‌ای

در مسأله مدیریت کیفی رودخانه ها، معمولاً تصمیم‌گیرندگان و تأثیرپذیرندگان متعددی با مطلوبیتهای متفاوت وجود دارند. بنابراین در این مسائل می‌توان از مدل‌های رفع اختلاف که امکان درنظر گرفتن نظرات تصمیم گیرندگان مختلف در یک سامانه را فراهم می‌سازند به عنوان جایگزین مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره استفاده کرد. در این مقاله، یک مدل جدید رفع اختلاف برای تخصیص بار آلودگی در رودخانه‌ها، با توجه به عدم قطعیت‌های موجود، معرفی می‌شود. این مدل از یک روش چانه‌زنی اقتصادی پیشنهاد شده توسط Young (1993) استفاده می‌کند و با اعمال اصلاحاتی از این روش برای رفع اختلاف در مدیریت کیفی رودخانه ها استفاده می‌شود. ورودی های این مدل، توابع مطلوبیت تصمیم گیرندگان و منحنی تبادل بین اهداف مختلف موجود می باشند. برای در نظر گرفتن عدم قطعیت مربوط به توابع مطلوبیت، از هر طرف درگیر در مساله رفع اختلاف، توابع مطلوبیت گروهی از تصمیم‌گیرندگان و متخصصین در نظر گرفته می‌شود. همچنین برای در نظر گرفتن عدم قطعیت مربوط به غلظت متغیرهای کیفی آب، به جای محاسبه غلظت این متغیرها، ریسک تخطی غلظت متغیرهای کیغی مورد نظر از استانداردها محاسبه می شوند. برای محاسبه ریسک تخطی از استانداردها از روش آنالیز مونت کارلو استفاده شده است. برای به دست آوردن منحنی تبادل از روش NSGA-II استفاده می‌شود که یک الگوریتم ژنتیک جدید برای بهینه یابی های چندهدفه می‌باشد. نتایج کاربرد مدل پیشنهادی در سیستم رودخانه‌ای زاینده‌رود نشان دهنده کارایی مناسب آن است.

Keywords:

رفع اختلاف , تخصیص بار آلودگی , تحلیل عدم قطعیت , تابع مطلوبیت , تئوری Young , آنالیز مونت کارلو