طرح امور موضوعی و آثار آن در دعوای مدنی

امور موضوعی، مجموعه وقایع مادی و حقوقی است که هر یک از اصحاب دعوا برای توجیه و تقویت خواسته و ادعای خود، ارائه و برای اثبات آن تلاش می‎نمایند. معلوم نبودن وظایف و اختیارات هر یک از اصحاب دعوا و دادرس در طرح امور موضوعی، امکان یا عدم امکان طرح امور موضوعی در تمامی مراحل دادرسی و چگونگی تاثیر امور موضوعی در نتیجه دادرسـی، جملـگی از مـسائل مـهم دادرسـی اسـت که به لحاظ سکوت قانون آیین دادرسی مدنی، ابهاماتی را برای دادرسی صحیح مدنی ایجاد نموده ­اند. ارائه امور موضوعی و بیان موضوعات عمدتا به عهده اصحاب دعواست؛ اما به تدریج با اصلاح قوانین نقش انفعالی دادگاه ­ها تعدیل شد و اهمیت نقش دادرس در کنار اصحاب دعوا، در تحقق عدالت پررنگ ­تر گردید. ارائه و اثبات امور موضوعی در هر مرحله از رسیدگی دادگاه نخستین و تجدیدنظر ممکن است و با طرح ادعای جدید متفاوت است. دادگاه نمی ­تواند بدون آنکه امور موضوعی به اندازه و به کیفیتی ارائه ‎شده باشد که اعمال قاعده حقوقی مورد نظر را توجیه نماید، مبادرت به صدور رای ماهیتی به نفع خواهان نماید و دادگاه تجدیدنظر نیز چنانچه امور موضوعی را به گونه­ ای دیگر تشخیص دهد، حکم تجدیدنظر خواسته را فسخ و رای جدید صادر خواهد کرد. پس از قطعیت حکم نیز دیوان عالی کشور در رسیدگی فرجامی، چنانچه کشف کند که امور موضوعی ارائه‎شده کافی برای توجیه اعمال قاعده حقوقی مورد استناد نیست؛ رای فرجام خواسته را به علت فقدان اساس قانونی نقض خواهد کرد. در رفع ابهام و اجمال از حکم و تشخیص اعتبار امر قضاوت‎شده نیز امور موضوعی تاثیر مستقیم دارد.

طرح امور موضوعی و آثار آن در دعوای مدنی Keywords:

امور موضوعی , موضوع دعوا , جهات موضوعی , دلیل و امور حکمی