تحلیل مولفههای کمی حوضه آبریز و نقش آنها در میزان رسوب سالیانه ۱۷ حوضه آبریز شمال شرق کشور
Publish place: Geography and Environmental Planning، Vol: 29، Issue: 3
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 322
This Paper With 27 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GEP-29-3_009
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
Abstract:
عوامل متعددی در میزان رسوب سالیانه حوضه آبریز تاثیرگذار است. مولفههای کمی حوضه آبریز و شبکه زهکشی نقش بسیار تعیینکنندهای در میزان رسوب رودخانهها دارد. در این پژوهش شاخصهای مورفومتری حوضه آبریز همچون مساحت (A)، محیط (P)، نسبت دایرهای (Re)، نسبت کشیدگی (Rf)، میانگین ارتفاع (H)، میانگین شیب (S)، تراکم زهکشی (Dd)، طول آبراههها (BL)، تراکم گسلی (DF)، درصد سازندهای فرسایشپذیر (PQ)، نسبت انشعابات (Rb)، تعداد ناهنجاری سلسلهمراتبی (Ha)، شاخص ناهنجاری سلسلهمراتبی (∆a) و تراکم ناهنجاری سلسلهمراتبی (ga) مربوط به ۱۷ حوضه آبریز در شمال شرق کشور محاسبه شد؛ سپس با بهرهگیری از دادههای دبی و رسوب سازمان آب منطقهای، دبی سالیانه رسوب (ss) هر ایستگاه با روشهای چندمتغیره برآورد رسوب تعیین و پس از آن میزان رسوب سالیانه حوضهها (تن در سال در هر کیلومترمربع) محاسبه شد. درنهایت با محاسبه رابطه خطی و ضریب همبستگی، تاثیر تکتک شاخصهای مورفومتری حوضه آبریز در میزان رسوب سالیانه محاسبه و ارزیابی شد. نتایج پژوهش نشان میدهد حوضههای طرقبه و رادکان به ترتیب با میزان رسوب ۰۵/۱۵۳۳، ۰۷/۱۴۳۷ بیشترین و حوضههای ینگجه و باراریه با میزان رسوب ۲۲۴، ۴۶۲ ton/km۲ در سال کمترین میزان رسوب سالیانه را به خود اختصاص دادهاند. براساس محاسبات، شاخصهایP ،∆a ، Ha،L ،A ،Ga ، Re به ترتیب با ۳۰۱/۰، ۲۷۹/۰، ۲۴۹/۰، ۲۳۲/۰، ۲۳۰/۰، ۱۸/۰ و ۱۵۲/۰ بیشترین همبستگی را با میزان رسوب سالیانه دارند؛ همچنین بین شاخصهای PQ، S، Dd، Rb ارتباط نسبتا ضعیفی با میزان رسوب سالیانه برقرار است. در سایر شاخصها هیچگونه همبستگی با میزان سالیانه رسوب حوضهها وجود ندارد. محاسبات حاکی است میزان رسوب سالیانه در حوضههای پژوهش بهطور کامل متاثر از عوامل مورفومتری نیست و مولفههایی مانند شدت و مدت بارش، نوع خاک، کاربری اراضی و پوشش گیاهی در برآورد میزان رسوب سالیانه حوضهها باید لحاظ شود تا نتایج دقیقتری از آن به دست آید.
Keywords:
Authors
ابراهیم تقوی مقدم
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
شهرام بهرامی
عضو هیئت علمی دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمد علی زنگنه اسدی
عضو هیئت علمی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
لیلی گلی مختاری
استادیار، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :