واکاوی روند تغییرات روزهای برفپوشان در ایران بر پایه دادههای دورسنجی

گستره و وردشپذیری پوششهای برفی، فراسنجهای مهمی در سامانههای آبشناختی و آب و هواشناسی است. برای مناطقی که منبع اساسی آب آنها از انبارههای برفی حاصل میشود، مطالعه روند تغییرات پوششهای برفی اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از رودخانههای پرآب ایران، از انبارههای برفی کوهستانها سرچشمه میگیرد؛ بنابراین بررسی تغییرات پوشش برف در کشوری همچون ایران بسیار ضروری و مهم است. در پژوهش حاضر، تغییرات روزهای برفپوشان ایران در کمربندهای ارتفاعی مختلف به کمک دادههای رقومی پوشش برفسنجندههای مودیس تررا و مودیس آکوا واکاوی شد. برای این منظور، خردترین گونه دادههای پوشش برف این دو سنجنده که در تفکیک مکانی ۵۰۰ متر در دسترس است، بهصورت روزانه و برای بازه زمانی ۱۳۹۳-۱۳۸۲ بهکارگرفته شد. همچنین، الگوی رقومی ارتفاعی (Dem) هماهنگ با سیستم تصویر دادههای برف در تفکیک مکانی ۵۰۰ متر از تارنمای ناسا دریافت شد. برای واکاوی هرگونه تغییری در روزهای برفپوشان در کمربندهای ارتفاعی، نخست فراوانی روزهای برفپوشان برای هر طبقه ارتفاعی از ۱۵۰۰ متر تا ۵۵۰۰ متر در گامهای ۱۰۰متری محاسبه و سپس به کمک آزمون منکندال، روند روزهای برفپوشان بررسی شد. یافتهها نشان داد، در ماههای فروردین، تیر، امرداد، شهریور، آذر، بهمن و اسفند در هیچیک از کمربندهای ارتفاعی روند معناداری دیده نمیشود. این درحالی است که در ماه اردیبهشت در ۲۱ کمربند ارتفاعی و در ماه خرداد نیز در ۱۰ کمربند ارتفاعی روند کاهش روزهای برفپوشان دیده میشود. همچنین، روند افزایش روزهای برفپوشان تنها در ماههای مهر، آبان و دی دیده شد. در ماه مهر دو کمربند، در ماه آبان یک کمربند و در ماه دی نیز یک کمربند ارتفاعی، روند افزایش روزهای برفپوشان را از خود نشان دادند. 

Keywords:

ایران , سنجنده مودیس تررا , سنجنده مودیس آکوا , روزهای برفپوشان , روند