بررسی روند تغییر دمای ژرفاهای خاک با استفاده از روشهای پارامتری و ناپارامتری (ایستگاه شاهرود)

اثرات ناشی از تغییر اقلیم می­تواند با انتشار از سطح زمین به سوی ژرفای خاک، رژیم گرمایی خاک را تحت تاثیر قرار دهد. از طرفی، انرژی گرمایی نهفته در خاک، نقش بسیار مهمی را در تغییرات دمای خاک ایفا می­کند. از اینرو، در این پژوهش به­منظور تشخیص روند تغییرات دمای ژرفاهای خاک، از داده­های اندازه­گیری شده روزانه دمای هوا در ارتفاع دو متری (اسکرین) در طول سال­های ۲۰۱۴-۱۹۵۱ میلادی و دمای روزانه ژرفاهای خاک (۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۵۰ و ۱۰۰ سانتی­متری)، برای ساعت­های ۳، ۹ و ۱۵ در طول دوره آماری سال­های ۲۰۱۴-۱۹۹۲ در ایستگاه هواشناسی شاهرود استفاده شد. برای تشخیص روند در سری­های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه دمای ژرفاهای خاک، روش­های پارامتری (تحلیل رگرسیونی و پیرسون) و ناپارامتری (من- کندال و اسپیرمن) به­کار برده شد. بر اساس نتایج، آزمون تعیین روند نشانگر افزایش دمای خاک در تمامی ماه­ها به­جز ژانویه، فوریه و مارس بود. دمای خاک در فصل­های بهار، تابستان و پاییز افزایش یافته است (P ≤ ۰/۰۵). در ادامه نیز تعیین روند سالانه دمای خاک نشان داد که به غیر از روش پارامتری ضریب همبستگی پیرسون، دمای خاک در تمامی ژرفاها دارای روند افزایشی بود (P ≤ ۰/۰۵). بر پایه این یافته­ها، می­توان اینگونه اظهار داشت که در طول دوره بررسی، دمای ژرفاهای خاک طی سال­های اخیر افزایش یافته است.

Keywords:

Average of annual temperature , Daily temperature , Time series , Thermal energy , انرژی گرمایی , دمای روزانه , میانگین دمای سالانه , سریهای زمانی