نقش قدرت در تاسیس تمدن نوین اسلامی در اندیشه امام خمینی

امام خمینی سرشتی سراسر سیاسی برای اسلام ناب محمدی و نه اسلام آمریکایی قائل است و معتقد است که مسلمانان باید سنگرهای کلیدی جهان را فتح کنند. این فتح با تشکیل تمدن نوین اسلامی میسر است(اهمیت). از آنجا که قدرت نقشی کلیدی در تاسیس و حفاظت از تمدن دارد، مسئله مقاله، بررسی نقش قدرت در تاسیس تمدن نوین اسلامی در منظومه فکری امام خمینی است(مسئله). از منظر امام خمینی، تمدن فقط دارای ابعاد مادی و سخت نیست، بلکه بر اساس دستگاه هستی شناسانه و انسانشناسانه ایشان، تمدن علاوه بر بعد مادی، دارای لایههای باورها، گرایشها و رفتارها و ساختارها میباشد. این سه لایه کاملا درهم تنیده هستند و ساختارها را پدید میآورند(چارچوب نظری). قدرت فرهنگی ناظر به لایه باروها و گرایشها، قدرت سیاسی و اقتصادی ناظر به لایه باورها و رفتارهاست. قدرت فرهنگی از سایر ارکان تمدن مهمتر است و به عنوان زیربنای سایر ارکان میباشد و با تقویت قدرت فرهنگی، قدرت اقتصادی و سیاسی، افزایش مییابد و با تضعیف فرهنگ و قدرت فرهنگی، سایر ارکان تضعیف میشوند. در عین حال، اگر قدرت اقتصادی یا قدرت سیاسی هم تضعیف شوند، تشکیل تمدن با چالش مواجه میشود(یافتهها). از منظر امام خمینی، آبشخور فرهنگ، اسلام است و اسلام، نه یکی از عناصر تمدن، که خود تمدنساز میباشد. مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی ـ اکتشافی و بهرهگیری از روش دلالت مطابقی و التزامی که از دانش منطق و اصول فقه اخذ شده، این رویکرد را در اندیشه سیاسی امام خمینی بررسی نموده است(روش).

Keywords:

تمدن نوین اسلامی , امام خمینی , قدرت اقتصادی , قدرت فرهنگی , قدرت سیاسی