بررسی عوامل اقتصادی موثر بر پذیرش مبارزه تلفیقی در کنترل کرم ساقه خوار برنج استان اصفهان

این پژوهش به روش توصیفی-هم بستگی، برای بررسی برخی عوامل اقتصادی موثر بر کشاورزان استان اصفهان در پذیرش مبارزه تلفیقی کنترل کرم ساقه خوار برنج (Chilo suppressalis) انجام گرفت. جامعه آماری کلیه برنج کاران شهرستان لنجان و مبارکه (۶۰۰۰=N ) را در بر می گیرد که در سال ۱۳۷۹ در روستاهای آنان طرح مبارزه بیولوژیک علیه کرم ساقه خوار برنج انجام شد. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و به صورت تصادفی برداشته شد و تعداد ۳۶۱ نفر (۳۶۱=n) انتخاب شدند. سپس پرسش نامه ای با ۱۷ سوال بسته و در سه بخش طراحی گردید. روایی محتوایی و ظاهری ابزار پژوهش از طریق اعضای هیئت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی در دانشگاه تربیت مدرس، و متخصصین و کارشناسان سازمان کشاورزی استان اصفهان به دست آمد. آزمون مقدماتی و اعتبار پرسش نامه از طریق تکمیل ۳۰ پرسش نامه به وسیله برنج کاران در یکی از روستاهای خارج از نمونه آماری به عمل آمد، و ضریب اطمینان آلفای کرونباخ ۸۳%=α است. تجزیه و تحلیل آزمون های استفاده شده، اعم از توصیفی و استنباطی، به طور عمده از طریق آزمون های مقایسه میانگین و ضریب هم بستگی انجام شد. نتایج قابل توجه این پژوهش نشان می دهد که در مجموع میزان پذیرش مبارزه تلفیقی در میان برنج کاران استان اصفهان در حد متوسط است. متغیرهای وسعت کل اراضی، میانگین اندازه مزارع کشاورزی، میزان زمین های زیر کشت در این سال، وسعت کشت برنج، میزان عملکرد برنج، میزان مشارکت افراد خانواده در امور کشاورزان، میزان دست رسی به نهاده های کشاورزی و میزان دست رسی به منابع مالی، با متغیر پذیرش هم بستگی معنی دار مثبت دارند. هم چنین، مشخص شد که میان نظام بهره برداری و پذیرش مبارزه تلفیقی، هم بستگی معنی داری وجود دارد. به طوری که میزان پذیرش در نظام بهره برداری سهم بری به طور معنی داری بیشتر از نظام های بهره برداری مالکیت شخصی و مزدبگیر است. در زمینه رابطه تعداد قطعات زراعی با میزان پذیرش، مشخص شد که بهره بردارانی که تعداد قطعات زمین آنها ۴-۶ قطعه است بیشترین پذیرش را داشته اند.

Keywords:

Sustainable agriculture , Integrated pest management , Biological control , Adoption process , Economic factors , کشاورزی پایدار , مبارزه تلفیقی , کنترل بیولوژیک , فرایند پذیرش , کرم ساقه خوار برنج , عوامل اقتصادی