تسبیب در اضطرار

هرگاه کسی سبب اضطرار دیگری شود عکس العمل مضطر که منجر به آسیب جسمی یا مالی وی می شود صور متفاوتی دارد که حکم هر مورد از دیدگاه فقهای اسلام و حقوق دانان عرفی متفاوت است. در صورتی که مضطر اراده خود را از دست دهد یا به شکل تصادفی دچار حادثه ای شود غالب فقها سبب را ضامن دانسته اند. اما در صورتی که حادثه غیر قابل پیش بینی اما توسط عاملی خارجی صورت بگیرد مسئله مورد اختلاف است. اقدام به عملی که موجب مرگ می شود در صورتی که برای فرار از مرگ دردناک تر باشد مورد جواز برخی از فقها قرار گرفته است و در این حالت سبب را ضامن دانسته اند. در حقوق کامن لا گستره مسوولیت سبب بیشتر است و غالبا وی مسئول حوادثی است که برای مضطر پیش می آید خواه با اراده او باشد یا نه مگر آنکه رفتار وی نامتعارف و غیر قابل پیش بینی باشد. قانون مجازات اسلامی زوال اراده مضطر را شرط مسوولیت سبب دانسته است که از لحاظ نظری قابل انتقاد است و در پاره ای از موارد با عرف و عدل و انصاف سازگاری ندارد.

Keywords:

سبب , اضطرار , الجاء