ارزیابی روابط فیلوژنتیکی توده های مختلف ترشک (Rumex spp.) بومی ایران با استفاده از نشانگر ISSR، صفت های ریخت شناسی و بررسی ساختار روزنه ای آنها

چکیده گیاه ترشک (Rumex spp.) از جمله گیاهان باارزش دارویی و دارای حدود ۲۰۰ گونه است که در بیشتر نقاط دنیا پراکندگی دارند. ایران یکی از نقاط پراکنش این گیاه محسوب می شود و ۲۳ گونه از این جنس از نواحی مختلف ایران گزارش شده است. در پژوهش حاضر، نشانگر مولکولی RSSI با استفاده از ۱۵ آغازگر برای بررسی تنوع ژنتیکی و رابطه خویشاوندی اکوتیپ های ترشک بومی کشور استفاده شد. از مجموع ۱۷۴ نوار، ۱۴۶ نوار چندشکل تولید و امتیازدهی شدند. میانگین درصد چندشکلی برای تمام آغازگرها ۳۱/۸۵ درصد به دست آمد. بیشترین محتوای اطلاعات چند شکلی به آغازگر ۸۲۶CBU با مقدار ۵/۰ و کمترین مقدار آن به آغازگر  p۷با مقدار ۲۸/۰ تعلق یافت. بیشترین قدرت تفکیک نشانگری به نشانگرهای ۸۳۳ CBU، IS۱۲ و UBC۸۱۰ با مقدار به ترتیب ۶/۱۳، ۴/۱۲ و ۲/۱۲ اختصاص یافت. تجزیه خوشه ای به روش AMGPU و با استفاده از ضریب تشابه جاکارد اکوتیپ ها را در سه کلاستر دسته بندی کرد. نتایج بررسی ساختار روزنه ای اکوتیپ ها نیز تفاوت اکوتیپ ها را از نظر تراکم روزنه ای نشان دادند و تعداد روزنه برخی اکوتیپ ها در سطح رویی برگ بیشتر از سطح زیری برگ بود. نتایج نشان دادند تنوع زیادی ازنظر ژنتیکی، ساختار روزنه ای و ریخت شناسی بین اکوتیپ های بررسی شده وجود دارد و بنابراین، امکان استفاده از روابط فیلوژنتیکی و تنوع موجود به عنوان ابزار مناسبی برای طبقه بندی و کارهای اصلاحی در این گونه گیاهی وجود دارد.

ارزیابی روابط فیلوژنتیکی توده های مختلف ترشک (Rumex spp.) بومی ایران با استفاده از نشانگر ISSR، صفت های ریخت شناسی و بررسی ساختار روزنه ای آنها Keywords:

تراکم روزنه ای , قدرت تفکیک نشانگر , محتوای اطلاعات چندشکلی , نشانگرهای مولکولی