تشریح مقایسه ای برخی از گونه های تیره خشخاش (Papaveraceae) در ایران

در مطالعه حاضر، بررسی مقایسه ای صفات تشریحی ساقه، رگبرگ اصلی برگ های قاعده ای و میوه در خانواده Papaveraceae (به جز جنس Papaver) در ایران ارائه شده است. در این پژوهش، ۴۵ صفت تشریحی مربوط به ساقه، رگبرگ اصلی و میوه در گونه های Glaucium grandiflorum، G. cornicoulatum، G. haussknechtii، G. elegans، G. fimbrilligerum، G. oxylobum، Roemeria hybrida، R. refracta، Hypecoum pendulum و Chelidonium majus مورد بررسی قرار گرفته است همچنین، وجود کرک غده ای در G. oxylobum و G. pulchrum برای نخستین بار گزارش شد. از بین صفات بررسی شده، چندین صفت از جمله: شکل جفت، زاویه برچه ای، شکل زاویه برچه ای، تعداد لایه های پارانشیم داخلی و خارجی دیواره تخمدان، تعداد دستجات آوندی جفت در میوه، وجود حفره مرکزی در میوه، وجود کرک های غده ای، تعداد دستجات آوندی، تعداد دستجات بافت آبکش، عدم وجود بافت استحکامی در اطراف دستجات آوندی در رگبرگ اصلی برخی گونه ها متفاوت است، که می تواند در جداسازی گونه های جنس Glaucium مفید باشد. صفات تشریحی رگبرگ اصلی پهنک در این جنس ها، به رغم برخی از تفاوت ها، اساسا ساختار مشابهی دارد. بنابراین، صفات تشریحی رگبرگ به تنهایی نمی تواند معیار مناسبی برای شناسایی و تشخیص گونه های جنس Glaucium و چهار جنس دیگر باشد. همچنین، صفات تشریحی ساقه، معیار مناسبی برای تشخیص و جداسازی گونه های جنس Glaucium و سایر جنس ها نیست. از سوی دیگر، صفات تشریحی میوه در شناسایی و جدا کردن گونه های جنس Glaucium و همچنین چهار جنس دیگر مفید است به ویژه، برش عرضی میوه H. pendulum اختلاف قابل توجهی را در مقایسه با دیگر جنس ها نشان می دهد.برخی از صفات تشریحی میوه در جنس Glaucium می تواند در گروه بندی تاکسونومیک این جنس مفید باشد. مهم ترین این صفات، شکل جفت تخمدان است.

Keywords:

آناتومی , Chelidonium , Glaucium , Heypecoum , Roemeria , Papaveraceae , ایران