ارزیابی و سنجش شاخص های شکوفایی شهری (CPI) در کلان شهر تهران

طرح مسئله: شکوفایی شهری، یکی از بهترین تلاش های بشری در طول تاریخ بوده است. در این زمینه، سازمان اسکان بشر در سال ۲۰۱۲، بحث شکوفایی شهری را با هدف تحقق سکونتگاههای پایدار و انسانی و ایجاد شهرهای بهتر و موفق تر مطرح کرد و شاخص هایی را نیز برای آنها در نظر گرفت؛ این شاخص ها شامل پنج بعد بهره وری، کیفیت زندگی، زیرساخت، عدالت اجتماعی و پایداری زیست محیطی است. این پنج بعد چرخ شکوفایی شهری را تشکیل می دهد. هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی مناطق ۲۲گانه شهر تهران به لحاظ برخورداری از شاخص شکوفایی شهری (CPI) است. روش: این پژوهش ازنظر هدف، نظری کاربردی و ازنظر ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی است. برای رسیدن به هدف پژوهش از پنج معیار اصلی شاخص شکوفایی شهری در قالب ۶۰ زیرمعیار بهره گرفته شد. محدوده زمانی بررسی شده، سال ۱۳۹۵ و مدل به کار برده شده برای ارزیابی، پرومته[۱] و تحلیل گایاست[۲]. نتایج: نتایج پژوهش نشان می دهد مناطق ۲۲ و ۶ شهر تهران به لحاظ برخورداری از شاخص های شکوفایی شهری در وضعیت کاملا مطلوب، مناطق ۳، ۲۱ و ۲ در وضعیت مطلوب، مناطق ۱، ۴، ۱۳، ۱۴، ۱۱، ۸، ۱۵، ۱۷، ۱۶ و ۵ در وضعیت متوسط و مناطق ۲۰، ۱۲، ۱۰، ۱۹، ۹، ۷ و ۱۸ در وضعیت نسبتا نامطلوب قرار دارند؛ همچنین مناطق شهری تهران در سه بعد شکوفایی شهری شامل کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و پایداری زیست محیطی، وضعیت نامناسبی دارند. به منظور شکوفایی مناطق و رسیدن به اهداف مطلوب توسعه شهری تهران پیـشنهاد می شود متولیان امر و مسئولان طرح های توسعه شهری با برنامه ریزی اصولی در مسیر ارتقای شاخص های کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و پایداری زیست محیطی در مناطق شهری تهران گامی جدی بردارند. نوآوری: با توجه به اهمیت شکوفایی در توسعه پایدار شهرها و از آنجا که تاکنون هیچ مطالعه ای در این زمینه برای شهر تهران انجام نشده، نتایج این پژوهش برای برنامه ریزی های آینده سودمند است.  

Keywords:

ارزیابی , شاخص شکوفایی شهری , تهران , پرومته