تحلیل ساختار فضایی– کالبدی بافت فرسوده شهری با رویکرد نوسازی و بهسازی(مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر دوگنبدان)

فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیشتر شهرهای با سابقه و تاریخی ایران، تحت تاثیر آن قرار گرفته اند. آنچه مسلم است، در این گونه شهرها این مسئله، رشد بافت شهری را مختل کرده و آن را به پیرامون سوق می دهد و بنابراین افزون بر نابودی بافت های درونی و با سابقه ی شهری، هزینه های هنگفتی را با ایجاد بافت های نو ظهور بر گردن شهر تحمیل می کند. این مقاله با رویکرد توصیفی – تحلیلی، از روش مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل SWOT و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice، تهیه و تدوین شده است. در این پژوهش به بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت فرسوده شهری در شهر دوگنبدان پرداخته ایم. یافته های حاصل از تحلیل مدل فوق در این پژوهش نشان می دهد که در گروه نقاط قوت، تهیه طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده (وزن نهایی، ۳۱۵/۰)، وجود تجهیزات شهری شامل: آب، برق؛ گاز و ...(وزن نهایی، ۲۷۴/۰) و امکان دسترسی آسان به بازار و سایر نقاط شهر (وزن نهایی، ۱۶۳/۰) به ترتیب مهم ترین نقاط قوت و بالا بودن میزان بیکاری (وزن نهایی، ۲۸۴/۰)، پایین بودن میزان درآمد (وزن نهایی، ۱۹۵/۰) و معابر نامناسب (وزن نهایی، ۱۵۸/۰) به ترتیب مهم ترین نقاط ضعف هستند. در عین حال واقع شدن در شهر نفت خیز دوگنبدان (وزن نهایی، ۴۱/۰)، نزدیکی به مراکز خرید شهر (وزن نهایی، ۱۸۴/۰) و وجود مناطق سکونتگاهی در اطراف بافت (وزن نهایی، ۱۲۳/۰) به ترتیب مهم ترین فرصت های محدوده ی مورد مطالعه، همچنین هجوم روزافزون مهاجران به بافت (وزن نهایی، ۳۴۹/۰)، نگرش منفی سایرین نسبت به سکونت در این بافت (وزن نهایی، ۲۱۶/۰) و عدم توجه به مشارکت مردم (وزن نهایی، ۱۹۸/۰) از جمله مهم ترین تهدیدهای محدوده مورد مطالعه در جریان ساماندهی، نوسازی و بهسازی به شمار می آیند. تحلیل های نهایی در این پژوهش، به راهبرد های رهگشا برای اصلاح و بهبود بافت فرسوده ی شهری در شهر دوگنبدان منجر شده که در متن مقاله به تفصیل آمده است.

Keywords:

بافت فرسوده , تحلیل فضایی- کالبدی , AHP-SWOT , تحلیل فضایی , کالبدی , نوسازی و بهسازی , دوگنبدان , AHP , SWOT