تحلیل بهره وری تولید، ناشی از تغییر فن آوری واسطه ای و عوامل اولیه فعالیت های اقتصاد ایران

یکی از جنبه های مهم و با اهمیت به کارگیری شاخص های جدول داده- ستانده بررسی تغییرات بهره وری تولید می باشد. بدین منظور، معیار ارزش افزوده به قیمت های ثابت و معیار نهاده های واسطه به قیمت ثابت مقایسه می شوند. این بدین مفهوم است که کل تغییرات بهره وری شامل تغییرات در بهره وری تولید می باشد. بدین منظور، معیار ارزش افزوده به قیمت های ثابت و معیار نهاده های واسطه به قیمت ثابت مقایسه می شوند. این بدین مفهوم است که کل تغییرات بهره وری شامل تغییر در بهره وری ناشی از فن آوری واسطه ای و تغییر در بهره وری ناشی از تغییر فن آوری عوامل اولیه می باشد، که این موضوع در قالب روش های اقتصادسنجی به راحتی قابل استخراج نیست. در این مطالعه با استفاده از جداول داده- ستانده سال های ۱۳۵۳ و ۱۳۶۷ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که به قیمت ثابت سال ۱۳۵۳ محاسبه شده اند. به بررسی تغییرات بهره وری ناشی از تغییر فن آوری عوامل اولیه و واسطه ای پرداخته ایم. نتایج به دست آمده نشان می دهد که طی دوره مذکور، علی رغم افزایش ۵۵ درصدی نهاده های اولیه، تولید ۲۳ درصد کاهش و شاخص بهره وری ناشی از تغییر عوامل اولیه اقتصاد نیز کاهش یافته ولی شاخص بهره وری ناشی از تغییر فن آوری واسطه ای در حدود ۸ درصد افزایش نموده و این دو منجر به کاهش شاخص بهره وری کل نظام تولید شده اند.