(مقاله علمی پژوهشی) اثرگذاری مدیریت کلش شالیزار بر گسیل گازهای گلخانه ای متان و دی اکسید کربن در کشت دوم برنج (پژوهش موردی: ساری)

گرمایش جهانی در پی افزایش گازهای گلخانه ای به تغییرات پیوسته و شگرف اقلیمی می انجامد. گاز متان در فرآیند های بی هوازی درون خاک، مانند شالیزارها می تواند تولید شود. پس در بخش کشاورزی کشت غرقابی برنج یکی از چشمه های اصلی گسیل این گاز می باشد. از سویی سوزاندن کاه  و  کلش برنج حجم کلانی دی اکسیدکربن وارد نیوار می کند. در این راستا پژوهشی با چهار تیمار آزمایشی: (a) تیمار بدون کلش (شاهد)، (b) تیمار کلش درآمیخته با خاک، (c) تیمار سوزاندن کلش بازمانده از کشت پیش، و (d) تیمار سوزاندن کلش خشک شده بازمانده  از کشت پیش. این پژوهش در مزرعه آزمایشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبعی ساری انجام شد. نمونه برداری گاز متان در بازه زمانی ده روزه و نمونه برداری گاز دی اکسیدکربن یک روز پس از سوزاندن کلش ها و سپس در سه مرحله، در کشت دوم انجام گرفت. سرانجام برای مقایسه ی اثرگذاری تیمارها بر گرمایش جهانی، معادل دی اکسیدکربن گاز متان محاسبه شد. یافته ها نشانگر آن بود که بیشترین گسیل گاز متان از تیمار کلش درآمیخته با خاک (mg/m۲.day ۷۵/۶) و کمترین میزان گسیل از تیمار بدون کلش (mg/m۲.day ۹۷/۲) و تیمار سوزاندن کلش خشک (mg/m۲.day ۶۲/۲) بود. همچنین بررسی نتایج مربوط به گسیل دی اکسیدکربن در درازای فصل کشت دوم نشان داد، بیشترین میزان در تیمار سوزاندن کلش مرطوب با میانگین  mg/m۲.day ۹۳/۱۳۳ و کمترین میزان گسیل نیز در تیمار سوزاندن کلش خشک (mg/m۲.day ۰۸/۶۷) دیده شد. در پایان یافته های به دست آمده از بررسی مجموع گازهای گلخانه ای اندازه گیری شده در کل دوره نشان داد تیمار سوزاندن کلش مرطوب و خشک می تواند نزدیک به ۸ بار بیش از تیمار شاهد بر روند افزایشی گرمایش جهانی اثرگذار باشد.  

Keywords:

سوزاندن کلش , فرآیند بی هوازی , کشت غرقابی , گرمایش جهانی , نیوار