اطلاعاتی نویافته درباره ناصرالدین شاه قاجار بر اساس حذفیات پنج تصحیح غیرتخصصی از روزنامه خاطرات او مطالعه موردی: لاتین نوشت های ناصرالدین شاه در آلبوم شماره ۹۷ بیوتات سلطنتی (املای لاتین اسامی بانوان حرم)

ناصرالدین شاه از مهم ترین و تاثیرگذارترین شاهان تاریخ ایران است که وقایع و خاطرات روزانه سال های بسیاری از عمر خود را در قالب چند آلبوم ثبت کرده است. یکی از ویژگی های او دانستن زبان فرانسه است و یادداشت هایش منبع ارزشمندی برای اطلاع از این وجه اوست. وی در مواضع مختلف از دانش فرانسه خود کمک می گیرد که یکی از آنها درج نام بانویی از حرم سراست که شب با او هم بستر شده است؛ در این موارد نام آن بانو را -به نظر با تلفظ ترکی- و به الفبای فرانسوی می نویسد و به این ترتیب ظاهرا نخستین ایرانی است که برای نوشتن کلمات و جملات فارسی از خط لاتین استفاده کرده است. یادداشت های وی به دلیل اشتمال بر اطلاعات فراوانی درباره شخصیت او و اطلاعات ارزشمندی در سایر حوزه های دانش همواره موردتوجه مصححان بوده است؛ متاسفانه تعدادی از مصححان با غفلت از ملزومات تصحیح تخصصی نسخ خطی به سراغ این یادداشت ها رفتند که نتیجه آن بدخوانی ها و بی دقتی های فراوان و دست کاری های متعدد در متن یادداشت ها و درنهایت غیرقابل اعتماد کردن چاپ های یادداشت های روزانه ناصرالدین شاه بوده است؛ یکی از نمودهای این دست کاری ها تغییر و حذف املاهای لاتین ناصرالدین شاه از اسامی بانوان حرم سراست؛ بر این اساس می کوشیم به این سوال پاسخ دهیم که تغییر و حذف املای لاتین اسامی همسران ناصرالدین شاه در آلبوم ۹۷ بیوتات از سوی مصححان، باعث نابودی چه اطلاعاتی در حوزه های مختلف دانش از قبیل ادبیات، زبان شناسی، تاریخ و مهم تر از همه، شناخت شخصیت او شده است؟ روش ما در این مقاله توصیفی تحلیلی است.

Keywords:

ناصرالدین شاه قاجار , روزنامه خاطرات , زنان حرم سرا , زبان فرانسه , تصحیح غیرتخصصی , نسخه خطی , آلبوم بیوتات سلطنتی