کاربرد لقب «شاهنشاه ایران» در سکه ای ناشناخته از اتابک قزل ارسلان
Publish place: Historical Sciences Studies، Vol: 12، Issue: 3
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 378
This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHSS-12-3_007
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
Abstract:
درج عبارت «شاهنشاه ایران» بر سکهای از اتابک قزل ارسلان (۵۸۲-۵۸۷ق) از اتابکان آذربایجان (۵۴۱-۶۲۶ق) امری بدیع و منحصربهفرد به شمار میآید. هر چند استعمال واژه شاهنشاه بر سکهها در ایران بعد از اسلام امری جدید نبود و توسط امرای آلبویه و سپس سلجوقیان در سکهها مورد استفاده قرار گرفته بود؛ اما در کنار هم قرار گرفتن دو واژه «شاهنشاه» و «ایران»، در تاریخ ایران بعد از اسلام در سکه قزل ارسلان امری نو تلقی میشود. این امر در تاریخ ایران بعد از اسلام نهتنها سابقه نداشت، بلکه تا دوران نادرشاه افشار تکرار نگردید. مساله اساسی در تحقیق پیشرو بررسی و واکاوی علل به کار بردن عبارت «شاهنشاه ایران» در سکه قزل ارسلان از اتابکان آذربایجان است. یافتههای پژوهش بر این اصل استوار است که اتابک قزل ارسلان پس از آن از سوی خلیفه عباسی در برابر سلطان طغرل سوم سلجوقی، مقام سلطانی یافت و مشروعیت دینی را کسب نمود، در پی کسب مشروعیت از طریق به کارگیری نمادهای ایران باستان بود. از اینرو با ضرب سکه با عبارت «شاهنشاه ایران» و نقر نمادهای ایران باستانی درصدد کسب مشروعیت برآمد. نکته حایز اهمیت این است که منطقه آذربایجان یکی از کرسیهای فرهنگی در دوران ساسانی به شمار میآید و سنتهای ساسانی در این منطقه ریشهدار بوده است. علاوه بر این در اشعار شاعران مکتب آذربایجان معاصر قزل ارسلان علایق ایران باستانی به چشم میخورد که بهطور مسلم، قزل ارسلان تحت تاثیر این علایق بوده است. در این راستا با توجه به قتل نابهنگام وی و بررسی دیوان اشعار شاعرانی چون ظهیر فاریابی و خاقانیشروانی به عدم موفقیت قزل ارسلان در کسب مشروعیت ثانویه متکی بر هویت ایرانی پی خواهیم برد.
Keywords:
Authors
لیدا مودت
استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :