اثر اسیدهای آلی و چرخه های تر و خشک شدن بر پایداری و توزیع اندازه خاکدانه ها در یک خاک آهکی

ساختمان خاک و پایداری خاکدانه­ها از ویژگی­های فیزیکی خاک هستند کهبه­صورت مستقیم و غیرمستقیم بر سایر ویژگی­های خاک و رشد گیاه موثر می­باشند. این ویژگی­ها تحت تاثیر عواملی مانند نوع و میزان ماده آلی و شرایط رطوبتی خاک قرار می­گیرند. در یک پژوهش گل­خانه­ای به­صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، اثر سطوح صفر، ۰۵/۰%، ۵/۰% و ۵ درصد اسیدهای آلی و تعداد ۱، ۴، ۸ و ۱۲ چرخه ۱۰روزه تر و خشکی بر پایداری و توزیع اندازه خاکدانه­ها در یک خاک آهکی بررسی شد. میانگین وزنی قطر خاکدانه­ها با اعمال چهار چرخه تر و خشک شدن در مقایسه با شاهد به­طور معنی­داری (۲۲ درصد) افزایش یافت درحالی­که میانگین هندسی قطر خاکدانه­ها با اعمال ۸ و ۱۲ چرخه تر و خشکی به­طور معنی­داری به­ترتیب به­میزان ۲۷ و ۲۳ درصد کاهش یافت. میانگین هندسی قطر خاکدانه­ها با کاربرد اسیدهای آلی به­طور معنی­داری به­میزان ۵ درصد افزایش یافت. اعمال ۴، ۸ و ۱۲چرخه تر و خشکی سبب کاهش معنی­دار D۱۰ و اعمال ۸ و ۱۲ چرخه تر و خشکی سبب کاهش D۲۵،  D۳۰،  D۵۰،  D۶۰ و  D۷۵ منحنی توزیع اندازه خاکدانه­ها شد. ضریب یکنواختی منحنی توزیع اندازه خاکدانه­ها با اعمال ۴، ۸ و ۱۲ چرخه تر و خشکی به­طور معنی­داری به­ترتیب به­میزان ۱۳، ۱۵ و ۱۱ درصد افزایش یافت درحالی­که ضریب انحنای منحنی توزیع اندازه خاکدانه­ها با کاربرد ۰۵/۰ درصد اسیدهای آلی به­طور معنی­داری به­میزان ۶ درصد کاهش یافت. به­طورکلی تر و خشک شدن سبب کاهش برخی شاخص­های توزیع اندازه خاکدانه­ها شد. درحالیکه اسیدهای آلی اثر مثبت معنی­داری بر پایداری خاکدانه­ها نداشته و نتوانستند از تاثیر منفی چرخه­های تر و خشکی بکاهند. هرچند انتظار می رفت کاربرد آنها در مناطقی که خاک در معرض تر و خشکی متوالی است بتواند از اثرات مخرب آن بر ساختمان و پایداری خاکدانه­ها و درنتیجه فرسایش­های آبی و بادی و پیامدهای منفی ناشی از آنها بکاهد. بنابراین پیشنهاد می­شود آزمایش در خاک­های مختلف و با کاربرد مقادیر بیشتر از اسیدهای آلی مختلف انجام شود. 

Keywords:

اسید فولویک , اسید هیومیک , ضریب انحنا , ضریب یکنواختی , میانگین وزنی قطر , میانگین هندسی قطر