اثر آلودگی کادمیم خاک بر شاخص های رشد اسفناج و تربچه

آلودگی زمین­های کشاورزی پیرامون شهرها و تمرکز کاشت سبزیجات در این مناطق احتمال خطر آلودگی مواد غذایی انسان به فلزهای سنگینی مانند کادمیم را به همراه دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کاملا تصادفی با سه خاک دارای مقادیر مختلف کربنات کلسیم ( ۵/۱۳، ۵/۴۴، و ۵/۶۷ درصد) و پنج سطح کادمیم (۰، ۵، ۱۰، ۲۰، و ۴۰ میلی­گرم کادمیم بر کیلوگرم خاک) در سه تکرار بر روی اسفناج و تربچه در گلخانه اجرا شد. وزن تر و سطح برگ اسفناج و تربچه و وزن تر ریشه تربچه به­عنوان شاخص­های بازار پسندی انتخاب شد. با افزایش سطح کاربرد کادمیم غلظت کادمیم در گیاهان افزایش و ویژگی­های اندازه­گیری شده رشد، مانند وزن تر و خشک و کلروفیل A و B کاهش یافت. کربنات کلسیم خاک اثر معنی­داری نداشت. در تیمار ۴۰ میلی­گرم کادمیم بر کیلوگرم خاک سطح و وزن تر برگ اسفناج به ترتیب ۷۷ و ۸۶ درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. در تربچه این مقادیر به­ترتیب ۳۶ و ۳۲ درصد بود. وزن تر ریشه تربچه کمترین کاهش را نشان داد و به مقدار ۴۹ درصد شاهد رسید. بیشترین تجمع کادمیم در تربچه رخ داد، سطح برگ اسفناج کاهش بیشتری نشان داده و بنابراین بازار پسندی آن بیشتر کاهش یافت. به دلیل آنکه غلظت کادمیم در تربچه بیشتر از اسفناج است و نیز از آنجا که علائم سمیت کادمیم و کاهش رشد در تربچه بسیار کمتر می­باشد، بنابراین خطر آلودگی زنجیره غذایی از طریق تربچه بیشتر از اسفناج خواهد بود.