اثرات آلودگی خاک به کادمیوم بر توان گره‎‎‎‎‎‎‎زایی و تثبیت نیتروژن سویه‎های بومیسینوریزوبیوم ملیلوتی (Sinorhizobium meliloti)

فلزات سنگین به دلیل آثار بازدارنده‎ای که بر رشد و فعالیت باکتری های ریزوبیوم و گیاهان لگوم میزبان آنها دارند، گره‎بندی و تثبیت نیتروژن سیستم های همزیستی را تحت تاثیر قرار می‎دهند. این تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر تحمل سویه‎های ریزوبیوم به کادمیوم در کاهش آثار سوء این فلز بر همزیستی سینوریزوبیوم ملیلوتی یونجه انجام شده است. بدین منظور، آزمایش گلخانه ای در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی برنامه‎ریزی شد. تیمارهای این آزمون شامل ۵ سطح کادمیوم (۰، ۲، ۵، ۱۰ و ۲۰ میلی‎گرم در کیلوگرم خاک ) و شش تیمار مایه‎زنی با سویه‎های مختلف ریزوبیومی (حساس، نسبتا متحمل و متحمل به کادمیوم) همراه با یک تیمار شاهد تلقیح نشده با باکتری بودند. در سطوح مختلف کادمیوم، آثار تلقیح گیاه یونجه با سویه های انتخابی بر تعداد گره های ریشه‎ای و مقدار کل نیتروژن اندام هوایی مورد مقایسه قرارگرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که آلودگی خاک به کادمیوم حتی در سطح ۲ میلی‎گرم بر کیلوگرم تاثیر قابل توجهی بر شاخص های همزیستی باکتری های سینوریزوبیوم ملیلوتی داشت و میزان این تاثیر بسته به میزان تحمل به کادمیوم سویه‎های مختلف، متفاوت بود. تاثیر کاهنده غلظت کادمیوم بر تعداد گره‎های ریشه‎ای و غلظت نیتروژن اندام هوایی گیاهان تلقیح شده با سویه‎های حساس به کادمیوم در مقایسه با سویه‎های مقاوم به ترتیب به حدود ۴۱ و ۲۹ درصد رسید. در این آزمون سویه R۹۵m از نظر توان گره‎زایی و جذب نیتروژن در سطوح مختلف کادمیوم به عنوان برترین سویه شناخته شد.

Keywords:

Nitrogen fixation , , , Cadmium , Nodulation. , تثبیت نیتروژن , سینوریزوبیوم ملیلوتی , کادمیوم , گره‎زایی