بررسی خصوصیات رشدی چند گونه شبدر (Trifolium spp.) تحت تاثیر تنش یخ زدگی در شرایط کنترل شده

به منظور بررسی تحمل به تنش یخ زدگی و ویژگی های رشدی چند گونه شبدر (Trifolium spp.) پس از اعمال تنش مذکور در شرایط کنترل شده، آزمایشی در سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عوامل آزمایش شامل تاریخ کاشت (۲۸ شهریور و ۲۷ مهر)، گونه های شبدر (قرمز T. pratense، سفید T. repense، ایرانی T. Resupinatum(گونه های پاییزه) و شبدر لاکی T. Incarnatum(گونه بهاره)) و دماهای یخ زدگی (صفر (شاهد)، ۳-، ۶-، ۹-، ۱۲-، ۱۵-، ۱۸- و ۲۱- درجه سانتی گراد) بودند. در پایان دوره بازیافت درصد بقاء، دمای کشنده ۵۰ درصد گیاهان بر اساس درصد بقاء (LT۵۰su)، سطح برگ و دمای کاهنده ۵۰ درصد سطح برگ (RLAT۵۰)، وزن خشک و دمای کاهنده ۵۰ درصد وزن خشک (RDMT۵۰) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با کاهش دما از صفر به ۱۵- درجه سانتی گراد در تاریخ کاشت ۲۸ شهریور، گونه قرمز و ایرانی از درصد بقاء بالاتری برخوردار بودند. همچنین این گونه ها در تاریخ کاشت ۲۸ شهریور LT۵۰su کمتری داشتند در صورتی که در تاریخ کاشت ۲۷ مهر گونه لاکی LT۵۰su کمتری داشت و شبدر سفید از نظر صفت مذکور، در هر دو تاریخ کاشت تقریبا مشابه بود. برهمکنش تاریخ کاشت، گونه و دماهای یخ زدگی بر سطح برگ و وزن خشک بوته در پایان دوره بازیافت معنی دار بود. در تاریخ کاشت ۲۸ شهریور شبدر ایرانی در دمای ۱۸- درجه سانتی گراد نسبت به دمای صفر درجه سانتی گراد کمترین کاهش سطح برگ را داشت و در تاریخ کاشت ۲۷ مهر نیز برخلاف سایر گونه ها در دمای ۱۵- درجه سانتی گراد نسبت به تیمار شاهد سطح برگ آن افزایش داشت. در کاشت ۲۸ شهریور در دمای ۱۸- درجه سانتی گراد گونه های قرمز و ایرانی درصد بقاء بالاتری نسبت به گونه های سفید و لاکی داشتند. دو گونه شبدر ایرانی و سفید در هر دو تاریخ کاشت ۲۸ شهریور و ۲۷ مهر، به ترتیب کمترین و بیشترین RDMT۵۰ را داشتند.

Keywords:

بقاء , تاریخ کاشت , خوسرمایی , دوره بازیافت , سطح برگ