شفافیت قضایی دادگاه های کیفری ایران در پرتو اعلان، انتشار و دسترس پذیری آرا abstract
شفافیت تصمیم دادگاه را نه تنها در شکل، محتوا و مفاد آن باید دید، بلکه اساسا اعلان، انتشار و دسترس پذیری رای نیز شاخصی مهم در ارزیابی
شفافیت قضایی محسوب می گردد. اگرچه اعلان و قرائت رای با تصریح ماده ۴۰۴ ق.آ.د.ک. و برخی ظرفیت های قانونی دیگر چندان با چالش مواجه نیست اما در مقابل، در قوانین کیفری جز ماده ۳۶ ق.م.ا. و تبصره آن در خصوص انتشار احکامقطعی محکومیت در جرایم اقتصادی، هیچ مقرره دیگری وجود ندارد که به تجویز، الزام و یا ممنوعیت انتشار آرای دادگاه های کیفری بپردازد. با وجود این، با توجه به حکومت اصل دسترسی آزاد به اطلاعات موضوع ماده ۲ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و اصل لزوم انتشار اطلاعات موضوع ماده ۵ آن قانون و عدم تخصیص آن در مورد آرای قضایی، باید گفت قانون یاد شده، آرای دادگاه ها و اطلاعات قوه قضائیه را از شمول خود مستثنی نکرده است. لذا اولا باید حق دسترسی آزاد به آرای دادگاه ها را به رسمیت شناخت و ثانیا، به عنوان مقدمه اجرای این حق، قوه قضائیه را مکلف به انتشار آرای قضایی دانست. با این حال، به رغم آنکه قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، قوه قضائیه را به انتشار برخط آرای قضایی الزام نموده است اما عملا ظرفیت های درنظر گرفته شده نظیر سامانه اطلاعاتی تناد، تاکنون موفقیت قابل ذکری در این خصوص نداشته است.