تنوع وجه شبه عنصر اصلی پویایی تشبیهات سعدی

تشبیه اساسی­ترین رکن دستگاه بلاغی زبان است که نقش بسزایی در عرصه تصویرآفرینی­های بدیع و خیال­انگیز ایفا می­کند. بررسی انواع تشبیه، مواد تشبیه، تشبیهات نو، ابزار تشبیه و ایستایی و پویایی آن، می­تواند بیانگر سبک و زبان خاص شاعر باشد و همچنین تحولات سبکی دستگاه بلاغی را نشان دهد. غزلیات سعدی از جمله آثار ادبی است که در آن انواع تشبیهات مضمر، تفضیلی و مضمر تفضیلی بسیار استادانه به کار رفته است. از این روی، این مقاله با بررسی انواع تشبیهات مذکور در غزلیات سعدی، به نحوی گزینش و ترکیب این امکانات متعدد زبانی در خلق تشبیهات بکر توسط شاعر را مورد واکاوی قرار می­دهد. برای نیل به این منظور تمام تشبیهات غزلیات سعدی همراه با وجه شبه­ها و مشبه­به­های آن، در قالب پایان­نامه کارشناسی ارشد استخراج و بررسی گردید؛ به­عبارت دیگر جامعه آماری این مقاله کامل­ترین جامعه آماری ممکن است.  نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که کاربرد وجه شبه­های متفاوت برای مشبه و مشبه­به­های یکسان از مهمترین دلایل پویایی تشبیهات سعدی است. این امر سبب تنوع زبانی سعدی شده، ابعاد شباهت طرفین تشبیه را از زوایای مختلف بازنمایی می­کند.  

تنوع وجه شبه عنصر اصلی پویایی تشبیهات سعدی Keywords:

بلاغت , انواع تشبیه , وجه شبه , غزلیات سعدی