تاثیر عملیات بیومکانیکی بر کربن خاک در حوضه پاکل استان مرکزی

بانکت ­­­­بندی و ایجاد جنگل­ کاری مصنوعی برای ذخیره سازی کربن در خاک فرایند موثری در حذف کربن از اتمسفر است. در تحقیق حاضر به بررسی تغییر کاربری و اثرات آن بر ذخیره کربن در حوضه پاکل از سرشاخه های رودخانه قره­چای استان مرکزی پرداخته شده است. در این پژوهش، مرتع به عنوان شاهد و عملیات بانکت بندی و بادام­ کاری (عملیات بیومکانیک) از نظر ذخیره کربن خاک مقایسه شدند. نمونه برداری به ­صورت ترانسکت و پلات و به­­ صورت تصادفی-سیستماتیک انجام شد. در امتداد هر ترانسکت به­ طور تصادفی سه پلات انداخته شد. از هر پلات نمونه ­های خاک از عمق­ های ۱۵-۰ و ۳۰-۱۵ سانتی ­متر، به وزن حدود یک کیلوگرم برداشت شد. خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک از جمله وزن مخصوص ظاهری خاک، کربن آلی و بافت خاک تعیین شد. نتایج نشان داد که میانگین کل کربن ذخیره شده در خاک عملیات بیومکانیک ۳۳.۶۵ تن در هکتار است که از این مقدار ۳۰ درصد آن کربن بیوماس هوایی و زیرزمینی، دو درصد آن کربن لاشبرگ و ۳۸.۹ درصد کربن در عمق ۱۵-۰ و ۲۹.۱ درصد در عمق ۳۰-۱۵ سانتی ­متر است. همچنین، مقدار کربن آلی خاک شاهد ۳۰.۱۶ تن بر هکتار به دست آمده که از این مقدار چهار درصد کربن بیومس هوایی و زیرزمینی، سه درصد کربن لاشبرگ و ۶۲ درصد کربن در عمق ۱۵-۰ و ۳۱ درصد در عمق ۳۰-۱۵ سانتی­ متر است. در نتیجه مشاهده شد عملیات بیومکانیک در ترسیب کربن از شاهد موفق ­تر عمل کرده است.

Keywords:

بانکت , پلات , ترسیب کربن , تغییر کاربری , مرتع