بررسی و تحلیل عوامل موثر بر جریان پایه در اقالیم مختلف ایران
Publish place: Watershed Engineering and Management، Vol: 10، Issue: 4
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 151
This Paper With 15 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWEM-10-4_012
تاریخ نمایه سازی: 7 تیر 1400
Abstract:
برنامه ریزی و مدیریت بهینه منابع آب حوزه های آبخیز نیاز به داده های مختلفی از جمله، جریان پایه و شاخص آن دارد. این پارامتر که متاثر از عوامل مورفومتری، زمین شناسی و هیدرواقلیمی است، همواره یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی بوده است. در این پژوهش ابتدا نقشه اقلیم نمای ایران با استفاده از داده های بارش و دما به روش دو مارتن تهیه شد. سپس، با استفاده از داده های جریان روزانه رودخانه، جریان پایه و شاخص آن، از روش فیلتر رقومی برگشتی دو پارامتری پس از کنترل سری زمانی و آماده سازی اطلاعات در حوضه های انتخابی شش منطقه اقلیمی خشک، نیمه خشک، مرطوب، نیمه مرطوب، بسیار مرطوب و مدیترانه ای استخراج شد. پارامترهای هیدرولوژیکی و اقلیمی حوضه ها محاسبه و برآورد و عوامل فیزیوگرافی در محیط رقومی استخراج شد. تجزیه و تحلیل عاملی برای شناخت عوامل مستقل موثر بر جریان پایه با استفاده از ۱۴ پارامتر در هر منطقه اقلیمی به طور مجزا انجام شد. سپس عوامل موثر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که پارامترهای مورد استفاده بیش از ۸۰ درصد واریانس داده ها را توجیه می کنند. عوامل ذاتی مرتبط با نفوذ و نگهداشت آب در خاک، با وزن بیش از ۴۵ درصد در تمام اقلیم ها در مرتبه اول تاثیرگذاری قرار داشت. شاخص های منحنی تداوم جریان در مناطق اقلیمی، بسیار مرطوب، مرطوب، نیمه مرطوب و نیمه خشک، به ترتیب با درصد وزنی ۴۵، ۵۳، ۵۲ و ۵۳ درصد و در مناطق مدیترانه ای و منطقه خشک پارامتر ظرفیت نگه داشت به ترتیب با درصد وزنی ۴۹ و ۵۸ بیشترین تاثیرگذاری را بر جریان پایه را دارند. همچنین، نتایج نشان داد که وزن عوامل موثر بر جریان پایه، متناسب با نوع اقلیم تغییر می کند.
Keywords:
Authors
رحیم کاظمی
استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
فرود شریفی
دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران