واسنجی و اعتبارسنجی مدل SWAT در شبیه سازی رواناب، مطالعه موردی: حوزه آبخیز نکا

مدل SWAT یک مدل هیدرولوژیک پیوسته و فیزیک­ پایه است که فرایند­هایی نظیر تولید رواناب، بار رسوب و نیتروژن برای هر یک از واحدهای هیدرولوژیک شبیه­ سازی می­شود. هدف اصلی در این پژوهش، آزمون کارایی مدل ارزیابی SWAT و قابلیت استفاده از آن به ­عنوان شبیه ­ساز جریان و استفاده از نرم­ افزارهای SWAT-CUP و الگوریتم ­های SUFI۲ برای واسنجی و اعتبارسنجی حوزه آبخیز نکا مازندران می­ باشد. در این پژوهش، از شاخص­ های عامل P، عامل R ،NS و R۲ به ­منظور ارزیابی مدل SWAT استفاده شد. از آمار رواناب چهار ایستگاه هیدرومتری در سال­ های ۱۳۷۳-۱۳۸۲ به­منظور واسنجی و ۱۳۸۳-۱۳۸۷ برای اعتبارسنجی این حوضه به­ کار برده شده است. ضرایب واسنجی برای آبلو، پایین زرندین، کارخانه سیمان و سفیدچاه به ­ترتیب ۰.۸۵، ۰.۷۸، ۰.۷۸، ۰.۸۹ برای P-factor؛ ۲.۵۵، ۲.۰۳، ۱.۷۱، ۲.۴۳ برای عامل R؛ ۰.۷۶، ۰.۶۲، ۰.۶۹، ۰.۷۱ برای NS و ۰.۷۱، ۰.۸۲، ۰.۷۶، ۰.۶۳ برای R۲ به­ دست آمد. اعتبارسنجی این حوضه نیز برای آبلو، پایین زرندین، کارخانه سیمان و سفیدچاه به ­ترتیب ۰.۸۷، ۰.۸۸، ۰.۷۲، ۰.۷۲ برای P-factor؛ ۳.۶۱، ۲.۲۴، ۳.۵۶، ۱.۷۸ برای R-factor؛ ۰.۷۴، ۰.۶۶، ۰.۵۸، ۰.۶۴ برای NS و ۰.۸۱، ۰.۶۸، ۰.۷۳، ۰.۶۱ برای R۲ به ­دست آمد. نتایج کلی واسنجی مدل نشان می ­دهد که مدل SWAT می ­تواند ابزار مناسبی در رابطه با شبیه­ سازی رواناب در حوزه آبخیز نکا باشد.

Keywords:

حوزه های آبخیز دریای خزر , خاک , دبی اوج , شماره منحنی , واحدهای هیدرولوژیک