ضابطان دادگستری به عنوان یک نیروی برجسته در امور اجرای دستگاه قضایی نقش مهمی را در اجرای امور شهروندان در جامعه ایفا می نمایند، یکی از این نقش های گسترده و تاثیر گذار، وظیفه
ضابط دادگستری می باشد، لذا ضابطان هنگامی می توانند امورات اجرایی خود را به نحو موثر و با صحت عمل انجام دهند که نظارت صحیح دستگاه قضایی و مسئولین دستگاه اجرایی بصورت شایسته ای صورت پذیرد. در پژوهش حاضر وظایف ضابطان دادگستری و رعایت
حقوق شهروندی بررسی شده است. پژوهش حاضر با بهره گیری از مطالعات کتاب خانه ای به بررسی پرداخته و از روش توصیفی- تحلیلی در تجزیه اطلاعات آن استفاده شده است. مهمترین نتایج حاصل از تحقیق اینکه: شناخت حقوق و تکالیف این دسته از مامورین که در شکل گیری پرونده کیفری، به ویژه در مراحل اولیه و تحقیقات مقدماتی، موثرند، در نحوه قضاوت مراجع درباره عملکرد آنان، نقش بسیار دارد.
حقوق شهروندی از جمله اموری است که کوچکترین مسامحه نسبت به آن در مرحله کشف جرم و تحقیقات مقدماتی، موجبات تضییع آزادی های اساسی شهروندان و در مواردی زمینه نقض حقوق ایشان را فراهم می سازد. کشف جرایم باید به گونه ای باشد که علاوه بر تامین منافع جامعه، شهروند بیگناه را نیز در اثبات بیگناهی اش یاری کند. شهروندان از ضابطین انتظار دارند در مرحله کشف جرم و تحقیقات مقدماتی، تلاش خود را تنها منحصر به جمع آوری دلایل علیه او نکنند و بکوشند در کمال بی طرفی در جهت اثبات حقیقت اقدام کنند.