تعیین ضریب کارآیی مصرف انرژی کلزا در شرایط اقلیمی دشت تبریز

گیاه کلزا به دلیل مصرف آب کمتر و سازگاری با شرایط اقلیمی نقاط مختلف کشور در جهت افزایش تولید روغن خوراکی مورد توجه واقع شده و سطح زیر کشت آن در سالهای اخیر افزایش قابل توجهی یافته است. متعاقب روشن شدن اهمیت این گیاه پژوهشگران زیادی به مطالعه خصوصیات مختلف آن از جمله بررسی عملکرد، ماده خشک، ضریب کارآیی مصرف نور و ضریب استهلاک نوری آن پرداخته اند. رابطه خطی بین تجمع ماده خشک و تابش تجمعی جذب شده توسط گیاه در بسیاری از گیاهان زراعی به اثبات رسیده است و کارآیی مصرف نور در واقع شیب خط رگرسیون بین ماده خشک و تشعشع جذب شده توسط کانوپی گیاهی است. نظر به اهمیت تعیین ضریب کارآیی مصرف نور و ضریب استهلاک نوری در مدلسازی رشد گیاه و تعیین تبخیر، تخمین ماده خشک تولیدی، عملکرد و در نهایت استفاده از آن در مدیریت آب در این مطالعه به تعیین مقادیر این دو پارامتر در دشت تبریز پرداخته شده است. رابطه تخمین تشعشع طول موج کوتاه رسیده به سطح زمین برای منطقه واسنجی گردید و از معادله واسنجی شده برای تعیین اجزای تشعشع استفاده شد. مقادیر ماده خشک تولیدی و شاخص سطح برگ در روزهای مختلف پس از کاشت اندازه گیری گردید و تشعشع جذب شده توسط پوشش گیاهی و اصلاح شده با دما محاسبه شد و در نهایت مقادیر ضریب استهلاک نور کلزای بهاره برابر ۰/۳۹۵ و مقدار کارآیی مصرف انرژی آن برابر در شرایط بدون محدودیت آب برابر t m۲ ha-۱MJ-۱ ۰/۰۱۱۶۲ در منطقه تعیین شدند.

Keywords:

کلزا , کارآیی مصرف نور , تبریز , ماده خشک