بررسی مسجد به مثابه یک ساخت و تحلیل دلایل ناتوانی آن برای ایفای نقش محوری در جامعه اسلامی

حضور در مسجد برای اقامه فریضه نماز علاوه بر سفارشات قرآن و معصومین در باب استحباب این امر، به حل بسیاری از مسائل اجتماعی و ... از طریق تعامل افراد با یکدیگر و افزایش روحیه و حس هم افزایی عمومی کمک شایانی میکرد. یکی از مسائلی که امروزه جامعه اسلامی ایران با آن مواجه است، کاهش تدریجی حضور آحاد مردم در مساجد و متعاقب آن، موجب کمرنگ شدن نقش محوری مسجد در جامعه اسلامی و از بین رفتن فرصتی برای حل مسائل و مشکلات و ... مواجه است. هدف از پژوهش پیش رو شناخت دلایل کاهش نقش محوری مسجد در جامعه امروز ایران است. برای دست یابی به این مقصود از روش های پژوهش استدلال منطقی و تحلیل محتوایی بهره گیری شده است و روش گرد اوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه ای است. در این پژوهش نخست با شناخت مسجد به عنوان یک نهاد دینی اجتماعی و توجه به ساختمند بودن هر نهاد، به تحلیل ساخت مسجد از منظر نظریه ساخت یابی گیدنز پرداختیم و پس از شناخت قواعد و منابع موجود در این ساخت، به بررسی حضور این قواعد و منابع در دو مسجد حضرت ولیعصر در شهرک گلستان تهران و مسجد صاحب الزمان در محله جانبازان تهران پرداختیم. در انتها معین شد که قواعد و منابع مطروحه به طور کامل در این مساجد حضور نداشته و به همین دلیل مساجد در ایفای نقش محوری خود در جامعه ناتوان هستند.

Keywords:

نهاد مسجد , ساخت یابی , معماری مسجد , جامعه اسلامی