تاملی بر انواع رویکردها نسبت به قومیت در ایران و اثرات اجرای آن در نظام آموزشی

هدف: پدیده قومیت و چندفرهنگی از دیرباز یکی از مسایل اصلی جامعه ایرانی بوده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل و بررسی انواع رویکردها نسبت به قومیت در ایران و اثرات اجرای آن در نظام آموزشی ایران است.موارد و روش ها: رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر از نوع پژوهش کیفی بوده و روش توصیفی – تحلیلی در آن به کار گرفته شده است و داده های آن به روش اسنادی و مصاحبه گردآوری و تحلیل شده اند. بنابراین درابتدا و به عنوان بحث ورودی، برخی از مهم ترین دیدگاه ها و پارادایم های جامعه شناختی مربوط به قومیت بررسی می شوند، سپس هرکدام از رویکردهای امنیتی و فرهنگی در حوزه قومیت، تعریف و تحلیل می شوند. هم چنین در این پژوهش و در راستای پاسخگویی به سوال پژوهشی، مواضع افراد نسبت به پدیده قومیت در یک پیوستار نشان داده شده است. در فاز بعدی پژوهش، ویژگی ها، آثار و نتایج اجرای هرکدام از رویکردها از دیدگاه مصاحبه شوندگان بررسی و تحلیل شده است. شرکت کنندگان در این پژوهش، دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی تهران بوده است که با روش نمونه گیری هدفمند، از بین آن ها، افرادی که از قومیت ها، مذاهب و مناطق مختلف ایران بوده و در رشته های مختلف علوم انسانی در مقطع دکتری مشغول به تحصیل بودند، نمونه های مورد نظر انتخاب شدند.بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش، نتیجه حاکمیت رویکرد فرهنگی، توجه به فرهنگ ها، آزادی، برابری، احترام به حقوق افراد، شنیده شدن صدای همگان است. براین اساس، ثمره رویکرد امنیتی نسبت به قومیت در جامعه، سلطه، دیکتاتوری، خفقان و تک صدایی است و این منجر به شکل گیری مقاومت در بین اقوام و فرهنگ های محلی می شود که در حوزه ی تعلیم و تربیت این مقاومت، به شکل ظهور برنامه های درسی زیرزمینی نمایان می شود. هم چنین براساس این پژوهش، با حاکمیت رویکرد تلفیقی امنیتی – فرهنگی، افکار و اندیشه های محافظه کارانه در جامعه حاکم می شود.

Keywords:

برنامه درسی , رویکرد امنیتی , رویکرد فرهنگی , قومیت