تجزیه وتحلیل اثرهای ویژگی های کالبدی و موفولوژیکی زمین های ساخته شده بر تغییرات دمای سطح زمین در مناطق نیمه خشک abstract
سابقه و هدف: شهر نشینی و گسترش شهرها اثرهای متفاوتی بر محیط طبیعی و انسانی و همچنین اقلیم محلی و ناحیهای داشته است. به طور مثال اختلاف در توازن انرژی بین مناطق مرکزی و منطقه های حاشیه ای شهرها حاصل ویژگی های کالبدی و پوشش های سطحی است. این ویژگی ها در مناطق معتدل سبب به وجود آمدن پدیده جزیره حرارتی و در نواحی خشک و نیمه خشک موجب به وجود آمدن پدیده
جزیره سرد شهری می شوند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر ویژگی های پوشش های سطحی، پیکربندی و مورفولوژیکی۱ شهر بر تغییرات دمای سطح شهر زنجان است.مواد و روش ها: داده های مورداستفاده شامل تصاویر لندست ۵ سنجنده TM۲ برای سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ و اطلاعات آماری در سطح بلوک های ساختمانی است. مواد و روشها: روش کار در این پژوهش بدین صورت است که اثرهای پوشش های مختلف بر دمای سطح زمین مورد بررسی قرارگرفته است. سپس برای نشان دادن اثرهای زمین های ساخته شده بر دمای سطح زمین از روش IBI۳ و آستانه گذاری اتسو استفاده شده است. برای نشان دادن اثرهای پیکربندی زمین های ساخته شده بر تغییرات دمای سطح زمین از سنجه های سیمای سرزمین همچون سنجه تقسیم سیمای سرزمین، بعد فراکتال و درصد سیمای سرزمین استفاده شده است. در نهایت اثر ریزدانگی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج و بحث: نتایج نشان داده است که از میان همه فصل ها، بیشترین شدت جزیره سرد در فصل تابستان بوده است. همچنین نتایج نشان داده است که در فصل تابستان نسبت به دیگر فصل ها جزیره سرد بهتر نمایش داده می شود. نمودار نقطه ای بین زمین های ساخته شده و پوشش گیاهی با دمای سطح زمین نشان از یک رابطه غیر مستقیم دارد و زمین های ساخته شده بیشترین همبستگی منفی را با دمای سطح زمین داشته است (۰.۷۰۴- r = ). در بین سنجه های سیمای سرزمین، بیشترین همبستگی مثبت (r = ۰.۷۲) را سنجه تقسیم سیمای سرزمین با دمای سطح زمین داشته است. افزون بر این، بین ویژگی های مورفولوژی شهری یا ریزدانگی نیز همبستگی بالا و منفی (r = ۰.۷۳ ) با دمای سطح زمین مشاهده شده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین پوشش های سطحی و ویژگی های پیکربندی و مورفولوژی با دمای سطح زمین به طور کامل معنا دار بوده اند (P ≤ ۰.۰۱). نتیجه گیری: از نتایج این تحقیق می توان نتیجه گرفت که ویژگی های پیکربندی و مورفولوژی بهتر از پوشش های سطح زمین توانسته اند تغییرات دمای سطح زمین را مدل کنند.