گزارش علمی کوتاه: برهمکنش تنش شوری و اشعه گاما بر جوانه زنی و رشد گیاهچه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

امروزه کاربرد تکنیک­های هسته­ای به ویژه اشعه­ی گاما در تولید گیاهان مقاوم به شوری نقش مهمی را ایفا می­کند. این آزمایش در دو مرحله­ اجرا شد. مرحله­­ اول بررسی جوانه­زنی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و مرحله­ دوم رشد اولیه­ی گیاهچه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار که در دانشکده­ی کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام گرفت. از سه رقم گلرنگ KW۹، IL۱۱۱ و اصفهان ۱۴ و شش دز صفر، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ گری اشعه­ی گاما و پنج سطح شوری صفر، ۳، ۶، ۹ و ۱۲ دسی­زیمنس بر متر کلرید سدیم استفاده گردید. نتایج آزمایش نشان داد که پاسخ ارقام گلرنگ در برابر اشعه گاما و شوری متفاوت بود. شوری موجب کاهش طول ریشه­چه و ساقه­چه، وزن خشک ریشه­چه و ساقه­چه، تعداد و سطح برگ و هدایت روزنه شد. وزن خشک ریشه­چه در دز ۵۰ گری و در سطوح شوری ۳ و ۶ دسی­زیمنس بر متر و در دز ۱۰۰ گری در تمامی سطوح شوری افزایش یافت. دزهای ۳۰۰ و ۴۰۰ گری اشعه­ی گاما موجب کاهش صفات رشد در ریشه­چه و ساقه­چه ی گلرنگ شدند. با توجه به نتایج به دست آمده از آزمایش می­توان نتیجه گرفت که دزهای کمتر از ۲۰۰ گری در گلرنگ توانایی تولید گیاه مقاوم به شوری را دارند.

Keywords:

امواج الکترومغناطیس , کلرید سدیم , دانه , هدایت روزنه