ارزیابی و مقایسه جای پای اکولوژیکی ساکنان محلات غیررسمی با مناطق رسمی و برنامه ریزی شده شهر ارومیه

افزایش بی رویه جمعیت شهرها و مهاجرت مداوم از روستاها سبب تشکیل نواحی فرودست می شود. این نواحی بر محیط زیست و منابع ضروری زمین فشار فزایندهای وارد کرده که ممکن است خارج از تواناییها و قابلیتهای طبیعی و اقتصادی منطقه باشد. یکی از روشهای موثر برای ارزیابی اثرهای زیستمحیطی بهرهمندی از مفهوم جای پای اکولوژیکی است. در این پژوهش نگارندگان میکوشند میزان اثرهای زیستمحیطی محلات فرودست و محلات رسمی شهر ارومیه را با استفاده از روش جای پای اکولوژیکی ارزیابی مقایسه کنند. برای پیادهسازی روش جای پای اکولوژیکی، پرسشنامهای طراحی شد که میزان مصرف و تولید پسماند ساکنان محلات انتخابشده را در شش بعد اصلی جای ​پای اکولوژیک ارزیابی میکند. نتایج حاصله از محاسبه جای پای اکولوژیکی و شش بعد آن در محلات نشان می دهد که جای ​پای اکولوژیکی ساکنان محله غیررسمی کوی لاله تقریبا در همه ابعاد کمتر از محله ساحلی و محله​ صمدزاده شهر ارومیه است؛ به طوریکه جای پای اکولوژیکی ساکنان محله ساحلی حدودا ۵۰۵/۱ برابر محله فرودست کوی لاله و ۲۱۶/۱ برابر محله فرودست صمدزاده است. این بدان معناست که ساکنان مناطق فرودست از نظر مفهوم جای پای اکولوژیکی پایدارتر و بهینه تر عمل میکنند؛ بنابراین، محلات رسمی شهر می توانند به ناپایداری محیط زیست منجر شوند. در نتیجه به الگویی سبز و بوم مدار نیاز است تا، ضمن اصلاح الگوی مصرف و کاهش جای پای اکولوژیکی ساکنان، ارتقای کیفیت زندگی به خصوص برای ساکنان مناطق فرودست را به همراه داشته باشد.  

Keywords:

ارزیابی تطبیقی , جای پای اکولوژیکی (EF) , شهر ارومیه , محلات حاشیه نشین , مناطق رسمی