مقایسه اثربخشی آموزش های تاب آوری و شفقت به خود بر سلامت عمومی و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان با علائم افسردگی

مقدمه و هدف: افسردگی به عنوان اختلال روانی رایج می تواند فرایند تحصیلی و روان شناختی دانش آموزان را با آسیب جدی مواجه کند. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش های تاب آوری و شفقت به خود بر سلامت عمومی و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان با علائم افسردگی بود. روش: این پژوهش از نوع مطالعات شبه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهرستان پارس آباد (استان اردبیل) در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ (تعداد: ۲۰۲۸) بود. نمونه پژوهش شامل ۶۰  نفر از دانش آموزان با علائم افسردگی از جامعه مذکور بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و به طور تصادفی در سه گروه (هر گروه ۲۰ دانش­آموز) جایدهی شدند. ابزارهای گردآوری داده های این پژوهش شامل مقیاس خودسنجی افسردگی (برلسون، ۱۹۸۱)، پرسش نامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (۱۹۷۹) و فرسودگی تحصیلی برسو، سالانووا و شاوفلی (۲۰۰۷) بود.تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس در محیط نرم­افزار   SPSS-۲۰ا نجام شد. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که هر دو وش آموزش های تاب آوری و شفت به خود تاثیر معناداری در بهبود مولفه های سلامت عمومی و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان با علائم افسردگی داشتند (۰۵/۰ P≤). همچنین بر اساس نتایج حاصل از آزمون تعقیبی، آموزش تاب آوری نسبت به آموزش شفقت به خود، اثربخشی بیشتری در کاهش خستگی تحصیلی داشته است (۰۵/۰ P≤). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که هر دو روش به کار گرفته شده در این مطالعه از کارایی لازم برای بهبود سلامت عمومی و فرسودگی تحصیلی دانش­آموزان برخوردارند. همچنین آموزش تاب آوری به دلیل افزایش انعطاف پذیری و خوش­بینی، درکاهش خستگی تحصیلی، موثرتر بوده است.

Keywords:

Resilience , self-compassion , general health , academic burnout , depression , تاب آوری , شفقت به خود , سلامت عمومی , فرسودگی تحصیلی , افسردگی