اثر تراکم بوته بر عملکرد کمی و کیفی آویشن کرک آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) در شرایط دیم سه استان کشور

شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۳۹۸.۳۵.۵۲۷.۹۵.۳.۱۵۷۵.۱۵۸۵ به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمی و کیفی آویشن کرک آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) در شرایط دیم آزمایش مزرعه ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سه منطقه دیم کشور و طی دو سال اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تراکم (فواصل روی ردیف ۲۵، ۳۵ و ۵۰ سانتی متر، به ترتیب برابر ۸، ۶ و ۴ بوته در مترمربع)، زمان (سال اول و دوم پس از کشت) و مکان (آذربایجان شرقی، کردستان و تهران (دماوند)) بود. صفات اندازه گیری شده شامل ارتفاع، قطر تاج پوشش، عملکرد ماده خشک اندام هوایی، بازده اسانس و عملکرد اسانس در مرحله گلدهی کامل بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تراکم، مکان و زمان و اثر متقابل آنها بر کلیه صفات معنی دار بود. نتایج نشان دادند که بیشترین عملکرد ماده خشک (۱۱۴۷ کیلوگرم در هکتار) در سال های اول و دوم در تهران در تراکم ۸ بوته در متر مربع بدست آمد. کردستان با ۲.۲۵% و آذر بایجان شرقی با ۰.۴۳% به ترتیب بالاترین و پایین ترین درصد اسانس را داشتند. در بررسی اثر متقابل تراکم در مکان بر تغییرات عملکرد اسانس بیشترین عملکرد اسانس در کردستان و دماوند و در تراکم ۸ بوته در متر مربع به ترتیب به میزان ۲۱.۷۳ و ۱۷.۸۸ کیلوگرم در هکتار بدست آمد. آویشن کرک آلود در تراکم های بالا تولید بیشتر ماده خشک و عملکرد اسانس را نشان داد که این موضوع نشان دهنده استقرار و سازگاری آویشن کرک آلود در مناطق مختلف دیم کشور به ویژه منطقه دیم خیز دماوند و کردستان است.

Keywords:

آویشن کرک آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) , تراکم , دیم , اسانس