مقایسه کمی، کیفی و خاک جنگل کاری های بلندمازو و کاج تدا در حوضه ۲۵ شن رود استان گیلان

   بررسی رشد و عمل­کرد جنگل­ کاری­ ها بر مدیریت بهتر این توده­ ها و موفقیت جنگل­ کاری­ های بعدی تاثیرگذار است. مطالعه حاضر نیز به­ منظور بررسی وضعیت جنگل­ کاری­ های ۳۲ ساله بلند­مازو (C. A. Mey. Quercus castaneifolia) و کاج­تدا (Pinus taeda L.)  در حوضه ۲۵ شن­رود در استان گیلان انجام شد. در هر منطقه پنج قطعه­ نمونه چهار آری به­ صورت منظم با ابعاد شبکه ۵۰×۱۰۰ متر پیاده و در آن قطر، ارتفاع کل، ارتفاع تنه بدون شاخه و برخی صفات کیفی درختان از جمله وضعیت تقارن­تاج، دوشاخگی و انحناء تنه در هر قطعه نمونه ثبت شد. همچنین پنج نمونه خاک از چهار ربع و وسط قطعه­ نمونه از عمق صفر تا ۳۰ سانتی­متری برداشت، ترکیب و به ­منظور بررسی خصوصیات خاک به آزمایشگاه انتقال داده شد. نتایج نشان­دهنده عدم معنی­ داری اختلاف میانگین­ های خصوصیات کمی دو توده از جمله میانگین ارتفاع، سطح­ مقطع، حجم و ضریب قدکشیدگی درختان بود. اما میانگین طول تنه بدون شاخه توده کاج تدا (۳۳/۱۱) از بلندمازو (۲۰/۶، متر) بیشتر بود. همچنین دو توده از نظر تقارن­تاج اختلاف معنی­ داری نداشتند؛ ولی توده کاج تدا درختان دارای انحناء (%۱۴) و دوشاخگی کمتری (%۱۶) نسبت­ به توده بلندمازو (به ترتیب ۳۵ و ۳۷ درصد) بود. نتایج بررسی خاک نشان داد که درصد شن، چگالی حقیقی و ظاهری و درصد کربن­ آلی بین دو توده اختلاف معنی­ داری (در سطح پنج درصد) وجود ندارد؛ ولی در مشخصه ­های فیزیکوشمیایی و زیستی خاک مانند رس و سیلت (۲۸/۴۲ و ۲۶/۲۹ درصد)، تنفس ­میکروبی (۸۶/۱ گرم دی­اکسید کربن در خاک در روز)، pH (۷۱/۵)، تخلخل (%۲۱) و رطوبت اشباع (% ۹۵/۳۷) در توده کاج با توده بلند­مازو (به­ترتیب ۰۹/۲۵، ۷۰/۴۸، ۷۹/۲، ۲۹، ۳۱/۶ و ۳۳/۱۸) اختلاف معنی ­دار (در سطح پنج درصد) دیده شد. در نهایت با توجه به مشابه بودن سایر شرایط، بافت خاک عامل اصلی محدود ­شدن رشد کاج­تدا معرفی شد. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، کاشت کاج تدا به­ دلیل تولید حجمی بالاتر در مناطق با بافت متوسط، سبک و با زهکشی مناسب و کاشت بلوط برای احیای مناطق آبگیر و مخروبه پیشنهاد می­ شود.    

Keywords:

Soil Texture , Crown Symmetry , Bulk Density , Volume , Basal Area , Siahkal. , بافت­ خاک , تقارن تاج , جرم مخصوص ظاهری , حجم , سطح­ مقطع , سیاهکل