ارزیابی تنوع ژنتیکی سروکوهی نواحی شمال ایران با استفاده از نشانگرهای ISSRISSR

      هدف پژوهش حاضر ارزیابی تنوع ژنتیکی میان و درون پنج رویشگاه طبیعی سروکوهی (Juniperus spp.) در سه استان گلستان، مازندران و گیلان بود. استفاده از چهار نشانگر منتخب ISSR از میان ۱۵ نشانگر، در ۳۲ ژنوتیپ منجر به تولید ۲۸۵ نوار مشخص شد که برای بررسی تنوع ژنتیکی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مربوط به تجزیه واریانس با استفاده از نرم ­افزار GeneAlEx بیانگر این است که ۴۸% از تنوع مشاهده شده مربوط به تنوع میان جمعیت ها  و ۵۲% از آن مربوط به تنوع درون جمعیت­ ها است. متوسط درصد مکان­ های ژنی چند شکل در هر جمعیت ۶۴/۳۸% بود. تکثیر جنسی طبیعی با استفاده از بذر در رویشگاه به احتمال دلیل اصلی بالا بودن مکان های ژنی چند شکل است. نکته جالب توجه دیگر این است که حتی بین دو پایه نر و ماده متعلق به یک گونه خاص تفاوت ژنتیکی مشاهده می­ شود که در هنگام افزایش غیر جنسی نباید این تفاوت مشاهده شده در میان گونه­ های دارای ظاهری مشابه را از نظر دور نگه­ داشت. نتایج بیانگر این است که تنوع ژنتیکی بالای مشاهده شده درون جمعیت­ ها که ­به احتمال به ­دلیل گل­ های تک جنسه و دو پایه بودن گیاه می­ باشد و ترکیبات آللی خاص که در دیگر مناطق پراکنش آن گونه دیده نمی ­شود، اهمیت بالایی برای برنامه ­های احیاء این گونه ­ها دارند. ارزیابی مقدار پراکنش و تنوع ژنتیکی دیده شده در میان این گونه ­ها می ­تواند گام مهمی در رابطه با شناسایی و راهنمایی در راستای برنامه­ های حفظ این گونه­ های با اهمیت باشد.    

Keywords:

Juniperus , Molecular markers , Genetic diversity , Polymorphism , ISSR , سرو کوهی , نشانگرهای مولکولی , تنوع ژنتیکی , چند شکلی , ISSRISSR