استفاده از روش های آماری رگرسیون دو و چند متغیره در پهنه بندی خطر زمین لغزش (مطالعه موردی: حوزه آبخیز شمال تهران)

در طی سال­های اخیر، وقوع زمین لغزش در نقاط مختلف و به دلایل گوناگون نظیر تغییر در نوع استفاده از زمین و احداث جاده روبه فزونی یافته است. به این دلیل، بررسی و تحقیق و تفحص در رابطه با این پدیده و ارزیابی عوامل ایجاد و شناسایی مناطق حساس به­منظور پیشگیری و جلوگیری از خسارات احتمالی آن امری ضروری می­باشد. بدین منظور تحقیق فوق در حوزه آبخیز شمال تهران با مساحت حدود ۱۴/۴۲ کیلومتر مربع به انجام رسیده است. به­منظور پهنه­بندی خطر زمین لغزش در منطقه مورد نظر با استفاده از دو روش رگرسیون دو متغیره و چند متغیره در ابتدا پس از بررسی­های میدانی، ۹ عامل شیب، جهت، ارتفاع، فاصله از گسل، سنگ­شناسی، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده، بارندگی، کاربری اراضی در منطقه به­عنوان عوامل موثر در وقوع زمین­لغزش­ها مورد شناسایی قرار گرفتند و سپس لایه­های اطلاعاتی مربوطه در محیط نرمافزاری  ArcGIS تهیه و بر اساس هر روش نقشه پهنه­بندی خطر زمین لغزش تهیه گردید و برای ارزیابی روش­ها با نقشه پراکنش زمین­لغزش مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد که در روش رگرسیون دو متغیره، وقوع زمین­لغزش با معیارهای فاصله از جاده، شیب، فاصله از گسل، طبقات بارندگی و سنگ­شناسی رابطه معنی­داری دارد که میزان آنها به ترتیب ۵۱/۰، ۳۱/۰، ۱۶۷/۰، ۳۳/۰، ۱۰/۰ می­باشد. ضریب تبیین بدست آمده در روش چند متغیره برابر با ۶۵/۰ بود که تمامی عوامل در سطح ۹۹/۰ معنی­دار بوده اند.با توجه به آنکه دقت نتایج برای روش دو متغیره ۸۹/۰ و برای روش رگرسیون چند متغیره برابر با ۹۲/۰ بوده می­توان روش رگرسیون چند متغیره را روش مناسب­تری تشخیص داد.

Keywords:

landslide hazard zonation , landslide index , North of Tehran Watershed , Statistics methods , پهنه بندی خطر زمین لغزش , روش های آماری , شاخص زمین لغزش , حوزه آبخیز شمال تهران