ارزیابی اتصال شبکه ای جاده های حوزه های آبخیز کوهستانی با استفاده از تئوری گراف در حوزه چهل چای استان گلستان

     طراحی، ساخت و ارزیابی شبکه جاده جزء مطالعات امور زیربنایی در حوزه آبخیز می باشد.این مطالعه به منظور ارزیابی وضعیت اتصالات شبکه جاده­های موجود درحوزه آبخیز چهل چای استان گلستان، با استفاده از شاخص های آلفا (α)، بتا (β)، اتا (η)، گاما (γ)، تراکم شبکه و تغییر مسیر بر مبنای تئوری گراف انجام گرفته است. ابتدا نقشه شبکه جاده های موجود با استفاده از نقشه های توپوگرافی ۲۵۰۰۰/۱، تصاویر ماهواره ای و برداشت زمینی با GPS تهیه شد. در مرحله بعد مقدار هر کدام از شاخص هابرای شبکه جاده موجود در کاربری های جنگل، غیرجنگل و کل منطقه محاسبه و سپس با یکدیگر و حالت استاندارد مورد مقایسه قرار گرفتند. در کاربری جنگل، غیرجنگل و کل منطقه مقادیر شاخص آلفا به ترتیب برابر ۷۹/۰، ۱۴/۰ و ۲۱/۰-، شاخص بتا برابر ۴/۰، ۷۸/۰ و ۵۶/۰، شاخص اتا برابر با ۲/۱، .۶۴/۰ و ۳۲/۱، شاخص گاما برابر با ۳۷/۰، ۲۳/۰ و ۱۹/۰، شاخص تراکم شبکه برابر با۱۲/۶، ۵۳/۲۷ و ۱۲/۱۳ متر در هکتار و شاخص تغییر مسیر برابر با ۶۱/۰، ۸۱/۰ و ۷۷/۰ به دست آمد. نتایج حاصل از مقایسه شاخص ها نشان داد که شبکه جاده در منطقه جنگلی دارای اتصال مناسب بوده، در حالی که در مناطق غیرجنگلی دارای اتصال نامناسب و در کل منطقه دارای اتصال خیلی ضعیف می باشد. همچنین تراکم شبکه جاده در مناطق جنگلی ناکافی بوده و در مناطق غیرجنگلی با وجود افزایش تراکم، مقدار اتصالات کاهش یافته و در کل منطقه سرعت شبکه به دلیل وضعیت توپوگرافی ناهموار، مقدار توسعه شبکه پایین می باشد. نتایج کلی این تحقیق نشان داد با وجود زیاد بودن طول (مقدار) جاده ها و صرف هزینه ها و وارد آمدن خسارت های زیست محیطی،شبکه جاده های موجود نتواسته کارایی لازم را جهت ارتباط بین کاربری های موجود برقرار نماید. لازم است در مطالعات آتیبا در نظر گرفتن اصل ارتباط شبکه، ملاحظات اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی و همچنین برآورد نیاز آبخیز نشینان اصلاحات مفید در خصوص بهبود شبکه جاده موجود انجام گیرد.

Keywords:

Forest and non- forest land use , Management unite , Network connectivity , Road network , Road segment , قطعات جاده , شاخص اتصالی , شبکه جاده , کاربری جنگل و غیر جنگل , واحد مدیریت