ارزیابی اثرات انتشار گازهای گلخانه ای و تغییرات اقلیم بر عرضه و تقاضای آب آبیاری و تولیدات کشاورزی در حوزه های آبخیز استان قزوین

     در مطالعه حاضر ابتدا با بهره­گیری از داده­های سری زمانی سال­های ۹۲-۱۳۸۵ و مدل شبیه­سازی RCM-PRECIS اثر انتشار گازهای گلخانه ای بر متغیرهای اقلیمی دما و بارش تحت سناریوهای مختلف در حوزه­های آبخیز استان قزوین بررسی شد. سپس، جهت بررسی میزان اثرگذاری متغیرهای دما و بارش بر عملکرد محصولات منتخب از روش حداقل مربعات معمولی (OLS) و تحلیل­های رگرسیونی استفاده شد. در ادامه با لحاظ نمودن نتایج تحلیل رگرسیونی در مدل برنامه­ریزی ریاضی مثبت (PMP)، میزان تغییرات به وجود آمده در عرضه و تقاضای آب آبیاری و تولیدات بخش کشاورزی در حوزه های آبخیز استان قزوین بررسی شد. نتایج نشان داد که انتشار گازهای گلخانه­ای تحت سناریوهای A، B و C متغیرهای اقلیمی دما و بارش را به میزان ۴۳/۰ تا ۲۷/۱ درجه سانتی­گراد و ۱/۱۴- تا ۳۱/۱ میلی متر متاثر می­سازد که این امر عملکرد محصولات منتخب را در سطح حوزه­های آبخیز استان قزوین تغییر می­دهد. با تغییر در عملکرد، سطح زیرکشت محصولات زراعی از ۵۱/۱۰- تا ۱۷/۳ درصد، میزان عرضه آب آبیاری از ۴/۱۰- تا ۶۴/۱ درصد و میزان تقاضای آب آبیاری از ۶۰/۱ تا ۳۵/۷ درصد تغییر می­کند. هم­چنین، نتایج نشان داد که بیش­ترین و کمترین کاهش شکاف بین عرضه و تقاضای آب آبیاری در حوزه های آبخیز خررود و شاهرود به میزان ۲۰/۹ و ۸۲/۱ درصد حاصل می­شود.

Keywords:

Agricultural products , General circulation model , Greenhouse gases emission , Positive mathematical programing , Supply and demand of irrigation water , Watersheds of Qazvin , انتشار گازهای گلخانه ای , عرضه و تقاضای آب آبیاری , برنامه ریزی ریاضی مثبت , تولیدات کشاورزی , مدل گردش عمومی , حوزه های آبخیز قزوین