بررسی کالوس زایی و جنین زایی سوماتیکی در پنبه

بهینه سازی روش های باززایی در پنبه با استفاده از تکنیک کشت بافت در اصلاح و تولید موفق ارقام پنبه های تراریخت ضروری به نظر می رسد. جهت بررسی کال زایی در پنبه، ۳ ژنوتیپ (۳۴۹، ۴-S-۴ و C۱۲۱۱) به همراه ژنوتیپ شاهد (کوکر ۳۱۲) انتخاب گردید و آزمایشی با استفاده از آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات پنبه گرگان در سال ۱۳۸۹ انجام شد. ریزنمونه های هیپوکوتیل و برگ کوتیلدونی این ژنوتیپ ها به دو نوع محیط کشت MSB(شامل نمک های MS و ویتامین های B۵)، MSB۱ همراه با ۲,۴-D (mgl-۱ ۱/۰)، کینتین ( mgl-۱۱/۰) و کلرید منیزیم (gl-۱ ۷۵/۰) و MSB۲به اضافه NAA(mgl-۱ ۱) منتقل شدند. کشت ها به اتاقک رشد با شرایط دمایی ۲±۲۸ درجه سانتیگراد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی با شدت نور ۲۰۰۰ لوکس به منظور القای کال زایی منتقل شدند. در محیط کشت دارای ۲,۴-D و کینتین ریزنمونه های هیپوکوتیل و برگ کوتیلدونی ژنوتیپ ۴-S-۴ زودتر از سایر ژنوتیپ ها شروع به کال زایی کردند. درصد کال زایی ریزنمونه هیپوکوتیل ژنوتیپ ۴-S-۴ در هر دو محیط بیشتر از سایر ژنوتیپ ها بود. کال های تولید شده کلیه ژنوتیپ ها، از ریزنمونه هیپوکوتیل در هر دو محیط، و برگ کوتیلدونی در محیط MSB۱، عمدتا جنین زا بودند. ریزنمونه های برگ کوتیلدونی تمامی ژنوتیپ ها در محیط MSB۲ شروع به ریشه زایی کرده ولی کالوسی تولید نکردند. کال های تولید شده جهت تحریک جنین زایی و بلوغ جنین ها به محیط MSB به اضافه کلریدمنیزیم (gl-۱ ۷۵/۰) و نیترات پتاسیم (gl-۱ ۹/۱) انتقال یافتند. سپس جنین های سوماتیکی بدست آمده به محیط باززایی منتقل و از ژنوتیپ های ۴-S-۴، ۳۴۹ و کوکر۳۱۲، گیاهچه باززا شده دارای ریشه تولید گردید.