اثر تنظیم کننده های رشد بر ویژگیهای بیوفیزیکوشیمیایی دانه و عملکرد کدوی دارویی (Cucurbita pepo L.)

به منظور تعیین اثر پیش تیمار بذر و محلول پاشی تنظیم کننده های رشد بر عملکرد و صفات بیوفیزیکوشیمیایی دانه کدوی دارویی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل و براساس طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارها شامل پیش تیمار بذر (شاهد، جیبرلین و اکسین) و محلول پاشی تنظیم کننده های رشد (شاهد، اکسین، جیبرلین و مخلوط اکسین با جیبرلین) بود. پیش تیمار بذر با اکسین همراه با محلول پاشی آن موجب بیش از دوبرابر شدن تعداد دانه در میوه نسبت به شاهد شد. تعداد دانه های نارس در همین تیمار به حداقل کاهش یافت و به یک پنجم تیمار شاهد رسید. وزن تر میوه در بوته نیز در همین تیمار حداکثر بود و نزدیک به دوبرابر شاهد افزایش نشان داد. اثر ساده پیش تیمارها بر عملکرد دانه و وزن تر میوه معنی دار بود و حداکثر عملکرد دانه در پیش تیمار اکسین دیده شد. اثر ساده تنظیم کننده های رشد نیز بر روی برخی صفات معنی دار بود، به طوری که حداکثر تعداد دانه در میوه، قطر میوه، وزن تر میوه، عملکرد دانه و حداقل تعداد و درصد دانه های نارس در محلول پاشی با اکسین مشاهده شد. محلول پاشی با جیبرلین درصد روغن را افزایش و درصد پروتئین دانه را کاهش داد، درحالی که محلول پاشی با اکسین موجب کاهش درصد روغن و افزایش پروتئین دانه شد. هیچ یک از تیمارهای آزمایش بر طول و عرض دانه اثر معنی داری نداشت، ولی محلول پاشی با جیبرلین موجب افزایش ضخامت دانه شد. به طور کلی، به نظر می رسد که محلول پاشی با اکسین می تواند موجب افزایش عملکرد دانه در کدوی دارویی شود، ولی این امر اثر منفی بر عملکرد ماده موثره محلول در روغن دانه خواهد داشت. همچنین، نتایج این بررسی حکایت از آن دارد که محلول پاشی با جیبرلین موجب تولید دانه های درشت تر و با درصد روغن بیشتری می شود.

Keywords:

پیش تیمار بذر , تنظیم کننده های رشد , درصد روغن , ضخامت دانه , عملکرد دانه , کدوی دارویی (Cucurbita pepo L.)