شناسایی و مقایسه ترکیبهای موجود در اسانس Salvia bracteata Bank & Soland در دو مرحله برداشت

جنس مریم گلی در ایران ۵۸ گونه گیاهی علفی و چند ساله دارد که اسانس برخی از این گونه ها، قبلا مورد بررسی قرار گرفته است. استفاده از اسانس بعضی از  گونه های سالویا در صنایع دارو سازی، عطر سازی، فرآورده های بهداشتی، آرایشی و در صنایع غذایی به عنوان طعم دهنده و چاشنی متداول است. Salvia  bracteata  Bank & Soland  یکی از گونه های جنس Salviaاست که در غرب و شمال غرب ایران می روید. در این تحقیق که برای اولین بار در مورد این گونه در ایران صورت گرفته است، اندام هوایی گیاه در دو مرحله رویشی قبل از گلدهی و زمان گلدهی کامل از چناره مریوان جمع آوری و پس از خشک کردن به روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. سپس ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس ها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. در اسانس این گونه در مرحله قبل از گلدهی ۱۷ ترکیب و در مرحله گلدهی کامل ۱۹ ترکیب شناسائی شد. ترکیبهای عمده اسانس شامل بتا-کاریوفیلن (۴۹.۶% و ۴۱.۷%)، گاما-مورولن (۱۸.۳% و ۲۲.۸%) و بی سیکلوجرماکرن (۹.۵% و ۸.۸%) به ترتیب در زمان قبل از گلدهی و گلدهی کامل بودند. نتایج نشان داد که با پیشرفت دوره رشد گیاه از قبل از گلدهی به سمت گلدهی کامل از درصد نسبی بتا کاریوفلن در اسانس کاسته شده و در عوض درصد نسبی گاما مورولن افزایش می یابد. تغییراتی نیز در نوع و درصد برخی از دیگر ترکیبهای اسانس مشاهده شد.

Keywords:

Salvia bracteata , اسانس , مراحل رشد , بتا-کاریوفیلن , گاما-مورولن