شناسائی گونه های شکرتیغال و بررسی برخی از ویژگیهای زیستی سرخرطومی مولد مان (.Larinus vulpes Oliv) در استان فارس

جنس شکر تیغال(Echinops) از خانواده آفتابگردان (Asteraceae) می باشد که تاکنون ۱۲۰ گونه آن از سراسر جهان گزارش شده است که بر اساس فلور ایرانیکا، ۵۴ گونه شکرتیغال در نقاط مختلف ایران پراکنش دارد. مان شکرتیغال در اثر فعالیت یک گونه حشره سرخرطومی با نام علمیOliv. Larinus vulpes روی بعضی از گونه های جنس شکرتیغال بدست می آید که دارای خاصیت ملین و مسکن است. با بررسیهایی که در فصل رویش سالهای ۸۲ - ۱۳۸۱ در سطح استان فارس صورت گرفت، ۱۴ گونه شکرتیغال در ۷۵ رویشگاه شناسایی گردید. مشاهدات نشان داد که حشره مولد مان روی کلیه گونه های شکرتیغال فعالیت دارد اما تنها در چهار گونه قادر به تولید مان می باشد. بررسیهای گیاه شناختی، مورفولوژیکی و رویشگاهی مشخص کرد که گونه های مولد مان دارای کپه گل کروی بوده، از نظر طول ساقه یکسان و از نظر شرایط رویشگاهی در شرایط مشابهی رویش دارند. همچنین بررسی چرخه زندگی حشره و نحوه تولید مان شکرتیغال نشان داد که محل تشکیل مان روی قاعده برگ می باشد و مراحل زندگی حشره شامل سنین مختلف لاروی، شفیرگی و حشره کامل در درون کپسول که همان مان شکرتیغال است طی می شود.

Keywords:

Echinops , شکرتیغال , مان شکرتیغال , حشره لارینوس