افزایش کارایی مدلسازی کیفیت آب با تفکیک سال به ماه های گرم و سرد (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد قشلاق سنندج)

چکیده زمینه و هدف: امروزه آب به­عنوان یکی از عوامل بهبود و رشد اقتصادی جوامع به شمار می­آید تحقیق حاضر به­منظور مدل­سازی تعدادی از متغیرهای کیفی آب با دبی در دو زیرحوضه خلیفه­ترخان و چهل­گزی سد قشلاق سنندج، به تفکیک ماه­های سرد و گرم سال و مقایسه آن با عدم تفکیک ماه­های سرد و گرم سال در بازه زمانی ۲۶ سال است. روش بررسی: در این پژوهش، پس از بررسی و صحت داده­های دبی، هدایت الکتریکی، مواد محلول، کلر، کلسیم، سدیم، منیزیم، اسیدیته و نسبت جذب سدیم دو ایستگاه مورد مطالعه، سعی شد که روابط رگرسیونی مناسبی بین پارامتر دبی و پارامترهای کیفی آب ارایه شود. یافته­ها: نتایج نشان داد که در زیرحوضه چهل­گزی برای ماه­های سرد، بین دبی با هدایت الکتریکی، املاح محلول، کلر و سدیم، رابطه خطی و هم­ چنین برای بیان ارتباط بین دبی با کلسیم رابطه نمایی مناسب­تر بود. در ماه­های گرم این زیر حوضه رابطه خطی ارتباط مناسب­تری بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، منیزیم، کلسیم، سدیم و نسبت جذب سدیم، ارایه نمود. هم­چنین در زیر حوضه خلیفه­ترخان درماه­های سرد سال برای بیان ارتباط بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، کلر، سدیم، رابطه خطی و برای بیان ارتباط بین دبی با کلسیم، رابطه نمایی مناسب­تر بود. در این زیرحوضه برای ماه­های گرم، ارتباط بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، کلر، سدیم و نسبت جذب سدیم، رابطه خطی مناسب­تر بود. مقایسه تفکیک ماه­های سرد و گرم با شرایط عدم تفکیک نشان داد که در صورت عدم تفکیک ماه­های سرد و گرم، برآورد کلر و منیزیم (در زیرحوضه چهل­گزی) و برآورد کلسیم (در زیرحوضه خلیفه­ترخان) امکان­پذیر نمی­باشد. بحث و نتیجه­گیری: حال می­توان با استفاده از این روابط و توجه به تغییرات فصلی کیفیت آب­های سطحی، بدون انجام اقدامات آزمایشگاهی و تنها با داشتن مقدار دبی و در نظرگرفتن صرفه­جویی اقتصادی به مدل­سازی کیفیت آب، استخراج و بازیابی داده­های کیفی آب اقدام نمود.

Keywords:

پارامترهای کیفی آب , دبی , سد قشلاق سنندج , مدل سازی , متغیرهای آب