مروری بر مفهوم برنامه ریزی راهبردی در عرصه شهرسازی

ناکارآمدی برنامه ریزی جامع – عقلانی سبب تغییر و تحول در تعریف دانش شهرسازی شده است. بر همین اساس، شهرسازی یک فرایند فنی و سیاسی است که به مسائلی مانند توسعه و طراحی کاربری زمین و محیط ساخته شده، شامل هوا، آب و زیرساختهایی که از داخل مناطق شهری عبور میکند، مانند حمل و نقل، ارتباطات و شبکه های توزیع می پردازد و بنا به ماهیت خود بیش از هر چیز از شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هر کشور تاثیر میپذیرد و اصلی ترین هدف آن رفاه عمومی است. در مجموع، تنوع زیاد انواع پروژه هایی که برنامه ریزان بر روی آنها کار میکنند، عدم اجماع بر روی فرایندها و اهداف، و رویکردهای مختلف اتخاذ شده در شهرها و کشورهای مختلف تنوع زیادی در شهرسازی معاصر ایجاد کردهاند. برنامه ریزی راهبردی فرایندی است که راه های اصلی و اساسی برای رسیدن به اهداف را ترسیم میکند و ابزارهای لازم را برای این ماموریت فراهم می کند. رویکرد راهبرد توسعه شهر به وسیله اتحادیه شهرها و بانک جهانی حمایت میشود و از طریق بکارگیری تکنیکهای مشارکتی و ظرفیتسازی اجتماعی سعی در توسعه پایدار شهری دارد . از جمله دستاوردهای برنامه ریزی راهبردی میتوان به تلفیق اهداف کالبدی و غیر کالبدی، تلفیق عوامل برنامه ریزی با عوامل اجرایی و مشارکت عمومی، تاکید بر انعطاف پذیری و پویایی، برنامه ریزی برای شهر در غالب یک سیستم یکپارچه از سیستم های فرادست و فرودست، نگاه به شهر فرای بعد کالبدی آن و توجه به نیازهای اجتماعی و فرهنگی، جامعنگری به جای مطالعات جامع و استفاده از الگوی حلزونی و چرخه ای به جای الگوی خطی اشاره کرد. در این پژوهش ابتدا فرآیند و اساس کار برنامه ریزی راهبردی و سپس نکات منفی و مشکلاتی که برای اجرا در پیش دارد بررسی میشود.

Keywords:

مفهوم برنامه ریزی , شهرسازی , برنامه ریزی راهبردی , برنامه ریزی با رویکرد سیستمی