تاثیر مایه زنی با باکتری استرپتومایسس و مقدار فسفر کودی بر عملکرد زیست توده، عملکرد دانه و اجزای عملکرد در گندم و جو

به طور معمول، فسفر بعد از نیتروژن مهم­ترین عنصر معدنیمحدودکننده رشد و عملکرد گیاهان زراعی محسوب می شود. رایزوباکتری های حل کننده های فسفات می توانند شکل های غیرقابل جذب فسفر در خاک را به شکل قابل جذب تغییر دهند. به منظور بررسی تاثیر مایه زنی با باکتریاسترپتومایسس (Streptomyces sp.)و مقدار فسفر کودی (صفر، ۴/۸، ۸/۱۶، ۲/۲۵ و ۶/۳۳ میلی گرم فسفر خالص در کیلوگرم خاک خشک معادل صفر، ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۸۰ کیلوگرم فسفر در هکتار) بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه در دو گیاه گندم (رقم مروارید) و جو (رقم صحرا)، آزمایشی در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ به­صورت گلدانی در قالب فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار درپردیس جدید دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعیگرگاناجرا شد. یافته هایتحقیق نشان دهنده افزایش خطی معنی دار عملکرد دانه گندم و جو با افزایش مقدار فسفر کودی بود. عملکرد دانه گندم و جو در هنگام عدم استفاده از کود فسفر ۸/۹ گرم در گلدان (معادل حدود ۲۳۵۲ کیلوگرم در هکتار) بود که به ازای مصرف هر کیلوگرم فسفر کودی، عملکرد دانه به مقدار ۱۳/۰ گرم در گلدان (معادل ۲۶ کیلوگرم در هکتار) افزایش یافت. عملکرد دانه در مقدار مصرف ۸۰ کیلوگرم در هکتار فسفر به ۲/۲۰ گرم در گلدان (معادل ۴۸۴۸ کیلوگرم در هکتار) رسید که نسبت به تیمار شاهد ۱۰۶ درصد افزایش نشان داد. نتایج نشان داد که افزایش عملکرد دانه در جو به طور عمده از طریق افزایش تعداد سنبله در بوته و تعداد سنبلچه در سنبله و در گندم به طور عمده از طریق افزایش تعداد سنبلچه در سنبله و تعداد دانه در سنبلچه اتفاق افتاده است و تغییر وزن دانه نقش قابل توجهی در تغییر عملکرد دانه نداشت. همچنین یافته های مطالعه حاضر حاکی از افزایش خطی عملکرد زیست توده تحت تاثیر مصرف کود فسفر، مایه زنی با باکتری و برهمکنش آن ها بود. نتایج به وضوح نشان داد کهتاثیر مایه زنیبر رشد گیاه در مقادیر کمتر مصرف کود فسفر بیشتر از زمانیبود که مقدار بیشتری کود فسفر مصرف شده باشد.

Keywords:

باکتری حل کننده فسفات , تعداد دانه , تعداد سنبله , شاخص برداشت , وزن دانه