بررسی اثر کادمیم بر تغییرات رنگدانه ای، فیتوشیمیایی و آنتی اکسیدانی سه گونه دارویی Mentha aquatica L.، Trautv. Eryngium caucasicum و Froriepia subpinnata Ledeb.

کادمیم یکی از خطرناکترین عناصر سنگین است که به طور طبیعی و یا با فعالیت های انسانی وارد خاک می شود و سبب تنش اکسیداتیو در گیاهان می شود. لذا این مطالعه، جهت بررسی اثر کادمیم بر برخی از واکنش های فیزیولوژیک سه گیاه معطر شامل پونه (Mentha aquatica L.)، زولنگ (Eryngium caucasicum Trautv.) و اناریجه(Froriepia subpinnata Ledeb.) ، انجام شد. در سه آزمایش گلخانه ای، پنج غلظت کادمیم خاک شامل ۰، ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ میلی گرم کادمیم در کیلوگرم خاک، در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال ۱۳۹۶-۱۳۹۵ بررسی شد. نشاء هر سه گیاه در گلدان های آلوده کشت شدند. قبل از مرحله گلدهی کلروفیل a، b، کاروتنوئید، فنل، فلاونوئید و ظرفیت آنتی اکسیدان اندام های هوایی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد رنگدانه های برگ در هر سه گیاه با افزایش سطح کادمیم به صورت خطی کاهش یافت، اما میزان کاهش کاروتنوئید نسبت به کلروفیلa وb کمتر بود. همچنین کلروفیلb نسبت به کلروفیل a حساسیت بیشتری به کادمیم نشان داد. در حالی که فنل، فلاونوئیدها و ظرفیت آنتی اکسیدانی گیاهان با افزایش سطح کادمیم افزایش یافت. گیاه پونه بیشترین میانگین فنل (۸۹/۶۵ میلی گرم در گرم)، فلاونوئید (۸۸/۱۴۶ میلی گرم در گرم) و فعالیت آنتی اکسیدان (۴۹/۹۸ درصد) را به خود اختصاص داد. در مجموع نتایج نشان داد رنگدانه های گیاهی تحت تاثیر سمیت کادمیم قرار گرفتند و با توجه به این که گیاهان مورد نظر غنی از ترکیبات آنتی اکسیدان هستند؛ افزایش این ترکیبات در مواجه با تنش کادمیم نشان دهنده ی نوعی مکانسیم دفاعی سه گیاه برای مقابله با تنش می-باشد.

Keywords:

عناصر سنگین , فلاونوئید , فنل , کلروفیل , گیاهان معطر