ویژگیهای هیدرولیکی خاکهایی با درجات متفاوت آبگریزی

آبگریزی خاک باعث افزایش مقاومت آن به مرطوب شدن میگردد. بسیاری از خصوصیات خاک از جمله ویژگیهای فیزیکی و هیدرولیکی آن خاک تحت تاثیر آبگریزی قرار دارند. هدف از این پژوهش، مقایسه برخی ویژگیهای هیدرولیکی خاکهایی با آبگریزی متفاوت بوده. بدین منظور یک نمونه خاک آهکی با بافت لوم سیلتی رسی از اراضی دانشگاه شهرکرد تهیه و به وسیله افزودن لجن فاضلاب شهری با نسبتهای ۰/۱۰۰، ۵۰/۵۰ و۸۰/۲۰  (گرم لجن فاضلاب به گرم خاک) تیمارها به ترتیب با سه درجه بدون آبگریزی (S۰)، آبگریزی کم (S۵۰) و آبگریزی زیاد (S۸۰) انتخاب و تهیه شدند. آبگریزی خاک به روش مدت زمان نفوذ قطره آب به خاک اندازهگیری گردید. رطوبت وزنی  تیمارهای آبگریز شده در مکشهای ماتریک ۰، ۵، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰، ۳۰۰، ۵۰۰،، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰، ۳۰۰۰، ۱۰۰۰۰ و ۱۵۰۰۰ سانتیمتر با دستگاه صفحات فشاری و جعبه شنی تعیین شد. پارامترهای مدل ون گنوختن شامل درصد رطوبت اشباع (θs)، درصد رطوبت باقی مانده (θr)، عکس نقطه ورود هوا (α) و پارامترهای شکل (n و m) با استفاده از نرم افزار RETC و حل معکوس تعیین گردید. نتایج نشان داد با افزایش نسبت لجن فاضلاب، آبگریزی خاک در تیمارهای S۵۰ و S۸۰  به ترتیب ۶۱ و ۲۵ برابر گردید. همچنین با آبگریز شدن خاک روند تغییر رطوبت در برابر مکش خاک متفاوت گردید به صورتی که منحنی رطوبتی خاک با آبگریزی زیاد به منحنی رطوبتی دوکوهانه (Biomodal) تغییر یافت. مطابق نتایج پارامترهای رابطه ون گنوختن تحت تاثیر آبگریزی خاک قرار گرفتند و با افزایش درجه آبگریزی پارامترهای m و  αکاهش و پارامترهای θs و n افزایش یافتند. همچنین، هدایت هیدرولیکی اشباع تحت تاثیر تیمارها کاهش (%۴۶/۲۰-۳۳/۸۰) یافت و مقدار آن از ۲/۱۹ سانتیمتر بر ساعت در تیمار S۰ به ۱/۱۸ سانتیمتر بر ساعت در تیمار S۸۰ رسید.

Keywords:

آبگریزی خاک , مدل ون گنوختن , منحنی رطوبتی , هدایت هیدرولیکی اشباع