روند تغییرات شاخص های تنوع زیستی پرندگان آبزی زمستان گذران تالاب های حوضه بختگان با استفاده از نتایج سرشماری نیمه زمستانه: ۱۳۹۶-۱۳۶۶

تالاب­های حوضه بختگان شامل  کمجان، طشک و بختگان ازجمله مهم ­ترین زیستگاه ­های آبی درون سرزمینی پرندگان آبزی (آبزی و کنار آبزی) ایران هستند که در سال­ های اخیر به ­دلیل کاهش شدید تراز آبی و تغییرات زیستگاهی از کمیت و کیفیت آن ­ها برای پرندگان کاسته شده است. در این پژوهش روند تغییرات تنوع زیستی پرندگان آبزی تالاب ­های بختگان براساس مقادیر شاخص­ های تنوع گونه ­ای (شانون-وینر و سیمپسون)، غنا (مارگالف و منهینیک) و یکنواختی گونه ­ای (پیلو و سیمپسون E) با استفاده از نرم ­افزار SDR-IV طی دوره زمانی ۳۱ ساله (۱۳۹۶-۱۳۶۶) شامل دو بازه زمانی ده ساله (۱۳۹۶-۱۳۸۷ و ۱۳۸۶-۱۳۷۷) و یک بازه زمانی ۱۱ ساله (۱۳۹۶-۱۳۶۶) تشریح شده است. هم­ چنین مساحت سطح آبگیر تالاب ­ها در فصل مهاجرت پرندگان طی ماه ­های دی و بهمن هر سال با استفاده از تصاویر ماهواره­LANDSAT  محاسبه شد. مقایسه مقادیر شاخص ­های تنوع با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک ­طرفه در سه بازه­ زمانی نشان داد که تفاوت معنی­ داری بین شاخص ­های تنوع گونه ای و شاخص غنای گونه ­ای پیلو در سه دهه مورد بررسی وجود ندارد (۰/۰۵

p ). مساحت سطح آبگیر تالاب در دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی بیش ­ترین و در سال ۱۳۷۹ و در دهه اخیر کم ­ترین سطح را شاهد بوده است. به ­نظر می ­رسد نوسان تراز آبی و کاهش شدید پهنه ­های آبگیر تالاب ­های حوضه بختگان مهم­ ترین عامل تغییرات مقادیر شاخص ­های تنوع ­زیستی پرندگان آبزی تالاب­ ها بوده است. تامین حق ­آبه بوم ­شناختی، اجرای برنامه ­های مدیریت جامع تالاب و استقرار نظام مدیریت یک­پارچه بوم ­سازگانی، از مهم ­ترین راهبردهای احیاء تنوع زیستی پرندگان آبزی تالاب ­های مورد مطالعه هستند.

Keywords:

تنوع زیستی , پرندگان آبزی , تنوع گونه ای , غنای گونه ای , یکنواختی گونه ای , تالاب بختگان